Talloze Brazilianen leven, net als de Amerikanen trouwens, op afbetaling. Veel meer dan in Nederland, hoewel de Nederlandse postorderbedrijven je ook graag op krediet verkopen. Credit cards gaan standaard ook uit van aflossing in termijnen.
Iedere keer dat ik Brazilië ben moet ik weer wennen aan de manier, waarop artikelen zijn geprijsd. Eerst denk ik “hé, goedkoop”, maar dan zie ik in kleine letters staan ‘zes keer’ of ‘tien keer’ of zoiets.
Het is nu zelfs al zo ver dat veel producten niet meer goedkoper zijn als je ze ineens betaalt. Anders gezegd, je betaalt de rente voor betalen in termijnen ook als je meteen alles afrekent, al heet het “in vijf keer zonder rente”. M’n neus. De termijnbetaling kost gegarandeerd administratiekosten en rente.
Bij langere betaaltermijnen betaal je nog steeds flink meer dan bij betaling ineens. Vakantiereisjes en vliegtickets van een paar honderd Euro kun je in Brazilië tegenwoordig zelfs in drie of vier jaar afbetalen. Je betaalt dan al gauw het dubbele van de prijs, want de rente in Brazilië is erg hoog. Brazilianen zijn evenwel zo gewend om in bedragen per maand te denken, dat ze zich dat meestal niet realiseren. Ook hebben ze vaak niet door dat de voorwaarden van het krediet knellend zijn. De voorlichting bij de transactie is erbarmelijk en de Braziliaan vraagt meestal niet door. De boeterente bij betaalachterstand stijgt al snel tot astronomische hoogten en je naam wordt geregistreerd als wanbetaler, wat allerlei problemen geeft.
Het voordeel van krediet is, dat je nu kunt kopen en later betaalt. Bij noodzakelijke aankopen een uitkomst. De reclame maakt je echter ook lekker voor de niet noodzakelijke zaken, zoals die reisjes. Daar betaal je dan dus heel veel voor. Dat geldt vooral voor de minder draagkrachtigen, die het meest betalen in termijnen. Uiteindelijk kunnen ze daardoor minder kopen. Ze hadden het al niet breed.
Voor de economie is het allemaal prachtig: meer omzet voor de verkopers en gouden tijden voor de kredietbedrijven. Zolang het percentage wanbetalers niet te hoog wordt, is het macro-economisch geen probleem. Voor de minder bedeelden pakt het minder goed uit, of ze dat nu door hebben of niet.
Maart 2010