Update 11 september 2022: In de laatste Britse kolonie kon je in 1973 nog als een beest worden gedeporteerd
Update 30 december 2020: ‘What about justice?’: Chagos Islanders pin their hopes on Biden. Decades after the US took over the territory for a military base, families separated and forced to leave their homes are still waiting for compensation
Update 25 februari 2019: UN court rejects UK’s claim of sovereignty over Chagos Islands
Update 3 september 2018: Mauritius takes UK to court over Chagos Islands sovereignty
Update 16 november 2016: Chagos Islanders denied right to return home
De Chagossians (Chagossianen?), de vroegere bewoners van de Chagos Archipel, moesten wijken voor de Amerikaans militaire basis op Diego Garcia in de Indische Oceaan. Ze werden gedwongen te verhuizen en kregen geen enkele compensatie. Ze willen nog steeds terug.
Het eiland Diego Garcia met zijn grote Amerikaanse militaire basis en de andere eilanden van de groep, de Chagos Archipel, zijn formeel Brits. Op Diego Garcia waait de Britse vlag en er schijnt nog een rode telefooncel te staan. Effectief is het eiland Amerikaans.
Groot Brittannië was na de tweede wereldoorlog verzwakt en ging wat graag in op de vraag van de Amerikanen om Diego Garcia te mogen gebruiken voor een militaire basis. De Britten zetten Mauritius voor het blok: onafhankelijkheid alleen zonder de Chagos Archipel. Mauritius werd onafhankelijk in 1968.
Een keiharde voorwaarde van de Amerikanen was dat Diego Garcia leeg, dat wil zeggen zonder inwoners (afstammelingen van Afrikaanse slaven en contractarbeiders uit India) moest worden opgeleverd. De Britten kweten zich vlijtig van die opdracht. Ze deden eenvoudig alsof er geen permanente bewoners waren, maar alleen tijdelijke contractarbeiders uit de Seychellen en Mauritius, een aperte leugen. De tweeduizend bewoners werden aan boord van vrachtschepen gedeporteerd -een ander woord is er niet voor- zonder enige vorm van compensatie. De Verenigde Staten gaven in ruil veertien miljoen dollar korting op de nucleaire Polaris raketten van Groot-Brittannië.
De meeste Chagiossians wonen sinds 1971 in de krottenwijken van Mauritius, een kleiner aantal woont in Engeland. Ze strijden nog steeds voor hun terugkeer. Die is heel wel mogelijk, want de Chagossians eisen niet dat de Amerikaanse basis verdwijnt. Sterker, ze willen er graag werken. Desnoods stellen ze zich tevreden met de andere eilanden van de archipel.
Er is een discussie gaande of de Verenigde Staten een imperium zijn in de zin van het Romeinse keizerrijk en het Britse koloniale rijk van voor de tweede wereldoorlog. Het argument is steeds dat de Verenigde staten geen imperium zijn, omdat ze geen koloniën hebben. Hun militaire bases in de wereld vormen evenwel een wereldwijd netwerk waarmee de Verenigde Staten imperiale macht kunnen uitoefenen.
Ook is de bovenbeschreven methode van bezetting van een gebied en het verjagen van de oorspronkelijke bevolking er een uit het handboek van een koloniale mogendheid, al lieten de VS de uitvoering in dit geval aan de Britten over.
De methodiek is ook toegepast in de Bikini atol, waar de Verenigde Staten nucleaire proeven deden; Koho‘olawe (Hawaii); Guam; de Filipijnen, waar Clark Air Base en andere bases zijn gebouwd op gebied van het Aetas volk; Alaska, waar Aleutianen huis en haard moesten verlaten; Puerto Rico, waar het eiland Vieques ontvolkt is; Groenland, waar Inuit zijn verdreven en Okinawa, waar de helft van de bevolking moest verhuizen voor de militaire bases van de VS.
David Vine Island of shame; The secret history of the US military base on Diego Garcia, besproken in The New York Review of Books, 28 mei 2009.
Maart 2010
rss