Plofsluis bij Jutphaas 2013
Jaren geleden fietste ik bij Nieuwegein al eens langs een rare betonnen bak boven het Amsterdam-Rijnkanaal. Daar stond toen een bordje op met ‘Plofsluis’. Dat is een woord dat nieuwsgierigheid wekt, dus thuis maar eens op zoek naar wat een ‘plofsluis’ dan wel is. Kort geleden ging ik er weer kijken.
De Plofsluis is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Die Hollandse Waterlinie moest delen van Nederland beschermen tegen een vijandelijke invasie door grote stukken Nederland onder water te zetten. Het in de jaren dertig van vorige eeuw gebouwde Amsterdam-Rijnkanaal was echter een lek in die waterlinie. Dus zou dat kanaal afgesloten moeten worden bij een intocht van de vijand.
Daartoe werd boven het Amsterdam-Rijnkanaal de plofsluis gebouwd: een reeks bakken van beton met een relatief zwakke bodem. Bij oorlogsdreiging kon de bodem worden opgeblazen, waardoor 40.000 ton zand, grind of puin naar beneden kwam en het kanaal afsloot. De bouw van de sluis begon in 1937, maar was nog niet klaar toen in 1940 de tweede wereldoorlog uitbrak.
Toen het Amsterdam-Rijnkanaal in 1952 gereed was, bleek de vernauwing bij de plofsluis al snel een belemmering voor de scheepvaart. Omdat het afbreken van de constructie te kostbaar was, is het kanaal toen om de plofsluis heen gegraven, waardoor die nu wat vergeefs boven het water hangt.
Het bordje ‘Plofsluis’ is inmiddels vervangen door een bord met ‘Heemstederbrug’. Een rare naam, want je kunt niet over deze ‘brug’ heen.
rss