Sorong (Nederlands Nieuw-Guinea) 1961
Reizen is nogal veranderd. Nu kun je bijna overal komen met het vliegtuig, ooit speelden passagiersschepen nog een grote rol. Een klein beetje heb ik dat zelf mogen ervaren in de nadagen van de passagiersscheepvaart. Dat was toen ik als elfjarige verhuisde van Manokwari op Nederlands Nieuw-Guinea naar Hollandia op hetzelfde eiland. Die reis deed mijn moeder met haar vier kinderen per schip van de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij, de Kaloekoe. Een reis van vier dagen via Biak, Japen en Seroei, als ik me niet vergis.
Ik heb het als tienjarige natuurlijk minder bewust ervaren, maar het is een heel andere manier van reizen dan op een vliegtuig stappen en enkele uren later aankomen. Vliegen was in die dagen trouwens ook anders dan nu.
Als kind vond ik zo’n schip reuze interessant. Ik keek mijn ogen uit naar de laadbomen van het schip, die de lading van de kade of een lichter in het ruim hesen en andersom. Vandaag de dag gebeurt dat meestal met kranen aan de wal en hebben schepen geen laadbomen meer. Op tekeningen, die ik in die tijd maakte, komen die laadbomen terug.
Ook de drukte van de dekpassagiers was boeiend. Mensen met kippen en geiten, bagagenetten aan het hoofd. Ik kon het gekrioel op het dek gadeslaan vanaf de hogere verdieping van de opbouw van het schip, waar de hutten voor de luxere passagiers lagen, compleet met badkamer. Ja, het stereotype van het blanke zoontje van een koloniaal.
We moesten ergens op een eenzaam eilandje een planter bevoorraden, wat gebeurde met kleine bootjes, want er was geen haven waar de Kaloekoe kon aanleggen. Dat duurde even en het was verstikkend heet. De eersteklaspassagiers kregen toestemming om met een sloep een poosje aan land te gaan om daar te zwemmen. De foto rechts van Maritiem Digitaal geeft een beeld hoe dat eruit moet hebben gezien.
Een onvergetelijke herinnering, hoe vaag sommige details ook zijn na al die tijd.
Hieronder een poster van de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij en een kaart met de routes van de KPM in Nederlands Nieuw-Guinea (deel van grotere kaart). (Bron van beide: Wikipedia.)
W. Somerset Maugham schreef het korte verhaal The four Dutchmen over vier Nederlandse zeelieden, die in Aziatische wateren voeren op dergelijke schepen.
rss
Wat een prachtige jeugdherinneringen, Bert. Reizen was zowiezo bijzonder in die jaren en helemaal aan de andere kant van de wereld, waar ons voorstellingsvermogen ongeveer ophield. Heel mooi dat je het hebt kunnen meemaken en dat het in je herinnering is gegrift.
Constant Coolsma
24 aug 19 at 11:54
Een mooi verhaal en herkenbaar. Ik voer met de drie kinderen mee op een passagiers schip van de VNS voor een kustreis Antwerpen, Bremen, Hamburg, Rotterdam omdat tijdens die reis kerst en oud en nieuw vielen en er geen passagiers waren. Die kwamen in Rotterdam aan boord voor de lijndienst naar Afrika. Geert mocht vaak op de brug staan en om 12 uur oudejaarsnacht mocht hij op de scheepstoeter drukken. Geert zei daarna .. nu wil ik later ook gaan varen, dat wilde ik altijd al maar NU weet ik het zeker. Hij vaart nog op hele grote containerschepen over de oceaan tussen Zuid-Amerika en China, Japan en Korea.
Marie sassen -Doyer
24 aug 19 at 13:38
Mooi dat Geert zijn roeping vond na het bedienen van de scheepstoeter – bij wijze van spreken.
Die containers hebben de scheepvaart wel veranderd.
Andere tijden …
Bert Ernste
24 aug 19 at 17:07
Mooie herinneringen . De dochters herinneren zich alleen nog maar dat er op dat passagiers schip zulke mooie specale kinderkamers waren en dat je mooi naar beneden kon glijden langs de trap leuningen . Geert zit nu midden op de grote Oceaan onderweg maar Korea China en japan vanaf Mexico
Marie sassen -Doyer
9 mrt 20 at 08:19