Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

De stofwolken van de verkiezingen zijn opgetrokken. En stof was er. Door de campagnes van de politieke partijen, maar zeker ook door het gehijg van de media, die al het nieuws en alle debatten voortdurend als buitengewoon spannend en beslissend brachten. Het is niet voor niets dat Fokke en Sukke nu moeten afkicken.

Helaas was er ondanks al het gekrakeel en opgeworpen stof maar weinig (fundamentele) keuze. Het ging, alle felheid ten spijt, toch vooral over accenten. Er was geen enkele partij die voorstellen deed om de economie nu eindelijk eens echt onder democratische controle te brengen, zodat we niet meer gepiepeld kunnen worden door vuige financiële instellingen, die ons woekerpolissen en woekerhypotheken verkopen en ons een financiële en economische crisis bezorgden, die zijn weerga niet kent. De belastingbetaler mocht de grote banken redden. Desondanks bepalen ‘de financiële markten’ nog steeds in vergaande mate het regeringsbeleid van de landen in de Europese Unie. Na elke maatregel, die overheden nemen, kijken we met zijn allen (de media doen ook weer mee) zenuwachtig naar de beurs of die een en ander wel goedkeurt.

Het huidige Europa, dat vooral die financiële markten bedient en in veel mindere mate haar burgers (werkgelegenheid!), heeft duidelijk geen antwoord op de crisis. Het botte bezuinigingsbeleid, aangestuurd door diezelfde financiële markten inclusief het Internationale Monetaire Fonds, gaat de economische crisis alleen maar verscherpen. De bezuinigingen die Europa (wij) oplegt aan onszelf en vooral aan zwakke landen als Griekenland, Spanje en Portugal maken de situatie alleen maar erger. Natuurlijk moeten de overheidsfinanciën op orde worden gebracht, maar hard bezuinigen in tijden van crisis werkt totaal averechts.

Ondertussen zijn simplistische oplossingen als Griekenland uit de Eurozone schoppen of Nederland laten uittreden evenmin een antwoord op de crisis. Daarvoor hangen de landen van de Europese Unie te veel samen.

Helaas was er bij deze verkiezingen geen enkele partij die een een democratisch communistisch Europa durfde voor te stellen, zoals Ilja Leonard Pfeijffer in Vrij Nederland deed in een zeer lezenswaardig essay. De economie blijft stevig in handen van grote ondernemingen, financiële instellingen en dito markten, die nu wel hebben laten zien dat we van hen geen heil te verwachten hebben.

Meer commentaren

Een luisteraar van Radio 1 vond dat de NOS te veel aandacht besteedde aan de crisis op de beurzen. De hoofdredacteur van de NOS verdedigde die keuze op Radio 1. Volgens hem gaat het om onze eigen rijkdom, onder meer in de vorm van pensioenen en hypotheken (invloed beurzen op de rente).

Daar heeft hij natuurlijk gelijk in. De fout die de media echter maken (vooral de audiovisuele) is dat ze hijgend achter elk brokje nieuws dat maar iets te maken heeft met de beurskoersen aanhollen. Wordt het een zwarte maandag op de beurzen? Nee, nog niet. Ja, nu toch een flinke dip. Nee, weer iets omhoog. Beurs in New York lager geopend, oh jé! Slechte werkeloosheidscijfers in de VS, beurs levert in. En ga zo maar door. Daar heeft de gewone burger helemaal niets aan.

Schommelingen per dag zijn nauwelijks interessant. Voor de gewone burger is alleen de ontwikkeling op langere termijn van belang. De beurs van uur tot uur volgen slaat nergens op en zorgt alleen voor onrust.

De onderliggende crisis is in vele opzichten ernstig, maar om die te belichten hoef je niet hijgend achter beursnieuws en -koersen aan te rennen. Dat leidt juist af.

Meer mediacommentaren

De beurzen zijn in mineur. De “financiële markten” hebben geen vertrouwen in de Amerikaanse economie. Standard & Poor’s, een bureau dat kredietwaardigheid beoordeelt, heeft de Verenigde Staten gekwalificeerd als iets minder dan ‘topkredietwaardig’. De “financiële markten” vrezen verder dat Italië en Spanje hun schulden niet kunnen betalen en dat de Europese Unie te verdeeld is om de problemen op te vangen.

Wie of wat “de financiële markten” zijn, wordt er in het nieuws vrijwel nooit bij verteld. De “financiële markten” lijken een natuurverschijnsel, waar we aan overgeleverd zijn. Het gaat evenwel om beleggers, die uit zijn op snel geld verdienen, ook als dat gaat over de ruggen van landen en mensen. De bureaus, die kredietwaardigheid beoordelen, zijn onderdeel van dat perfide systeem. Standard & Poor’s veroorzaakte mede de kredietcrisis door slechte leningen als AAA (minimaal risico) te classificeren. De firma beoordeelde de bank Lehman Brothers als AAA tot en met de maand voorafgaande aan het omvallen van deze bank, wat het begin van de schuldencrisis inluidde.

Waarom laten we onze oren hangen naar zulke “financiële markten”? Antwoord: zo zit het (kapitalistische) systeem nu eenmaal in elkaar. Reden om dat systeem te veranderen, zou je zeggen, maar nee. Regeringen hollen achter de “financiële markten” aan, alsof die onze wereld regeren.

Zie ook Paul Krugman in The New York Times.

Meer commentaren | Meer mediacommentaren