De discussie tussen voor- en tegenstanders van kernenergie is vooral een ‘welles-nietes’. ‘Veilig’ zeggen de voorstanders, ‘niet als je de risico’s van het afval meetelt’, antwoorden de tegenstanders. ‘Goedkoop’, zeggen de voorstanders, ‘niet als je de investeringen en de kosten voor afval meeneemt’, is het antwoord. ‘Kernenergie is schoon en duurzaam’ beweren de voorstanders, ‘niet waar, kijk naar afval en eindigheid uraniumvoorraad’, stellen de tegenstanders. Daar kom je dus niet uit.
In een breder verband is een sterk argument tegen kernenergie en ook tegen olie/gas als voornaamste energiebron: beide energievormen houden in dat we afhankelijk zijn van enorme staatsinvesteringen en/of van internationale conglomeraten voor de winning van de grondstoffen en de productie van de eindproducten. We trekken ten oorlog vanwege olie, het Midden-Oosten is mede een politiek kruitvat vanwege de oliebronnen daar. Ons energiemodel heeft vergaande politieke invloed.
Rob Wijnberg, hoofdredacteur van NRC Next stelde het onlangs scherp: de vraag is niet of kerncentrales veilig zijn. De vraag is welke maatschappij we willen. Kernenergie leidt tot monopolie van de macht:
[K]ernenergie is, net als olie en gas, een bijna volledig gecentraliseerde, sterk van de staat afhankelijke en ondemocratische energievorm. Kerncentrales bouwen en exploiteren zal, hoe veilig de technologie ook wordt, altijd voorbehouden blijven aan de machthebbers: het grootkapitaal en de staat. Je kunt als particulier nooit kernenergie produceren – al was het maar omdat de kosten voor beveiliging tegen aanslagen, rampen en de verspreiding van gevoelige kennis alleen door staten te dragen valt.
Hoe anders is dat met zonne- en windenergie. Met die bronnen staat ons een bijna volledig gedecentraliseerde energievoorziening in het vooruitzicht. Geen staatsbedrijven of corporaties meer die de levensaderen van onze samenleving in handen hebben, maar individuele burgers en kleine ondernemers die zelfvoorzienend zijn in hun energiebehoefte. Met een investering van circa 10.000 euro ben je nu al verlost van de maandelijkse energierekening en kun je overproductie leveren aan het elektriciteitsnet.
(Rob Wijnberg, Kernenergie hoort bij machthebbers)
Zie ook Hermann Scheer, Solar or nuclear?
Zie verder Crisis: laat ons allemaal meebeslissen over de economie