Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Brazilië, West-Papua, media en meer

Archive for the ‘gelderland’ tag

Houd vast! | Hold on!

leave a comment

Foto van blauwe libelle, die zich vasthoudt aan groene stengel

Hoge Veluwe (Gelderland) 2016

Written by Bert Ernste

juli 25th, 2024 at 5:26 am

Huize Slingevliet

leave a comment

Foto van Huize Slingevliet

Doetinchem (Achterhoek) Gelderland, jaren 1930 – ’40

Huize Slingevliet stond al eens op dit weblog, omdat mijn grootouders er een aantal jaren woonden met hun kinderen en mijn overgrootmoeder.

In Kronyck, het blad van de Historische Vereniging Deutekom verscheen onlangs een interessant artikel over de geschiedenis van deze woning. Hieronder het deel over mijn familie.

Slingevliet, van patriciërswoning tot bedrijfsverzamelgebouw
door Jaco te Hennepe

verschenen in Kronyck 183 (fragment)

In het voorjaar van 1933 staat Slingevliet, dat nog steeds eigendom is van een nazaat van de weduwe Bruijel, in zijn geheel te huur. Huize Slingevliet wordt in diverse landelijke kranten aangeprezen als ‘uitnemend geschikt voor familiepension’. Het is de familie Ernste-Glazener, bestaande uit ‘luitenant ter zee der 1e klasse’ Albert Emil Ernste, zijn vrouw en röntgenassistente Catharina Ernste-Glazener, haar moeder Cornelie Glazener-de Munnick en hun zonen Addy en Thom, die bij Slingevliet aanlegt. Ze zijn vanaf 1931 in etappes vanuit Nederlands-Indië, waar hun wortels liggen, naar Nederland gekomen en raken bij toeval in Doetinchem verzeild. (Tekst loopt door onder de foto.)

Foto’s van het echtpaar Ernste-Glazener

In januari ’33 heeft Hitler in Duitsland de macht gegrepen en verlaat het land in de eerste helft van dat jaar samen met Italië de Volkenbond. Dat maakt mensen nerveus, ook in Doetinchem. De komst naar Slingevliet van een ervaren militair is een kans die burgemeester Duval Slothouwer met beide handen aangrijpt. Amper vier maanden hier, wordt de vanwege een hartkwaal gepensioneerde Ernste ‘belast met de de voorbereidende organisatorische werkzaamheden’ om in Doetinchem een luchtbeschermingsdienst op te zetten. [14] Als hoofd van deze dienst zal Ernste tot eind juli 1940 aanblijven.

Ernste loopt zich het vuur uit de sloffen. Hij organiseert de dienst, laat regelmatig oefeningen houden, spreekt in de hele Achterhoek op voorlichtingsbijeenkomsten over het gebruik en het gevaar van strijdgassen, over de risico’s van bombardementen en welke voorzorgsmaatregelen je als burger kunt nemen om de gevolgen ervan voor jezelf en je gezin te verkleinen. Hij krijgt ook teleurstellingen te verwerken, bijvoorbeeld in de vorm van wegens bezuinigingen afgelaste oefeningen. Daarnaast is er sprake van scepsis onder de bevolking, zo blijkt als er in het voorjaar van ’34 kort na een demonstratie van het gebruik van gasmaskers, een verduisteringsoefening wordt gehouden. Niet iedereen gaat daar heel serieus mee om. (Tekst loopt door onder de foto.)

Krantenfoto van paartje met gasmakers op

Onderduikers
De oorlog blijkt onafwendbaar. Albert Emil maakt alleen het begin ervan mee. Op 19 december 1940 wordt hij ’s avonds in de Hofstraat fietsend, door een hartaanval getroffen en overlijdt. Catharina, die tot dan toe in elk geval publicitair op de achtergrond is gebleven, stelt zich op haar manier tegen de naziterreur teweer; ze verschaft op Slingevliet onderduikers een veilig onderkomen. De contacten met leden van het verzet, die ook de benodigde extra voedselbonnen verzorgen, heeft haar zoon Thom.

De eerste van in totaal negen onderduikers arriveren aan het begin van 1941. Door de ligging van het huis en de door de beplanting en een gracht afgeschermde tuin, kunnen de onderduikers ook veilig naar buiten. In oktober ’43 klopt een ondanks alle voorzorgen wantrouwig geworden lokale NSB’er op de voordeur van Slingevliet.

Buurman Luesink is getuige van het voorval: “Mevrouw Ernste stond hem daar koelbloedig te woord. De onderduikers zag ik aan de achterkant de tuin invluchten. Daar was een soort schuilkelder verstopt tussen de struiken.” [15] Door de tegenwoordigheid van geest van tante Toos, zoals de kinderen onder de onderduikers haar noemen, kunnen ze allemaal veilig naar nieuwe locaties vertrekken. In januari ’44 claimen de Duitsers, die dringend ruimte nodig hebben, Slingevliet en is ook de familie gedwongen het huis te verlaten. Tot het einde van de oorlog wonen ze in een noodkeet nabij het bruggetje in de Slingelaan. Het huis zelf wordt gebruikt door de Hitlerjugend en dient als onderkomen voor Duitse soldaten.

Na de bevrijding gaat de familie terug naar Slingevliet. Catharina wordt politiek actief en komt als tweede op de kandidatenlijst van de Partij van de Vrijheid in de gemeenteraad van Doetinchem. Nadat in 1948 haar moeder Cornelie is overleden verhuist ze naar Den Haag. De Yad Vashem erkenning Righteous Among the Nations (Rechtvaardige onder de Volken) voor haar hulp aan joodse onderduikers krijgt ze helaas pas na haar dood in 1976. Deze eretitel wordt haar op 13 september 1979 -als eerste in Doetinchem- door Israel toegekend. [16]

Noten:
[14] De Graafschap-Bode, 31 januari 1934 (delpher.nl)
[15] W.H. Luesink, Mijn belevenissen over de periode mei 1940 mei 1945 van 11 tot 16 jaar beleefd in Doetinchem, Bibliotheek ECAL, Maga 1522 (handgeschreven).
[16] righteous.yadvashem.org/.

Written by Bert Ernste

juni 28th, 2022 at 5:24 am

Lagere school

one comment

Foto van deel van gevel van school

Doetinchem (Achterhoek) Gelderland 2016

Written by Bert Ernste

juni 27th, 2022 at 5:40 am

Kerkraam

one comment

Foto van groot kerkraam

Doetinchem (Achterhoek) Gelderland 2016

Written by Bert Ernste

juni 26th, 2022 at 5:23 am

Kerkdeur

one comment

Foto van stevige dubbele deur

Doetinchem (Achterhoek) Gelderland 2016

Written by Bert Ernste

juni 25th, 2022 at 5:25 am

Pastorie

one comment

Foto van mooi pand

Foto van (een deel van) kerkDoetinchem (Achterhoek) Gelderland 2016

Dit is de pastorie van de Paskerk in Doetinchem.

De tweede foto is uit 2007. (Groter door erop te klikken.)

Written by Bert Ernste

juni 24th, 2022 at 5:25 am

Gevelsteen 1646

one comment

Foto van gevelsteen

Nijmegen (Gelderland) 2020

Een gevelsteen aan de muur van de Belvédère van Nijmegen, die gisteren op dit weblog stond.

Written by Bert Ernste

augustus 6th, 2021 at 5:24 am

Belvédère

one comment

Foto van uitkijktoren

Foto van de Belvédère bij Nijmegen (Wikipedia)Nijmegen (Gelderland) 2020

Dit is de Belvédère in Nijmegen, een wacht- of uitkijktoren. Er is nu een restaurant gevestigd.

(De kleine foto is van Wikipedia.)

Written by Bert Ernste

augustus 5th, 2021 at 5:29 am

Rivier en wolken

one comment

Foto van rivier met brug en wollkenlucht

Nijmegen (Gelderland) 2020

Written by Bert Ernste

augustus 4th, 2021 at 5:26 am

Bootjes onder wolkenlucht

2 comments

Foto van wolkenlucht boven rivier

Beusichem (Gelderland) 2019

Deze bootjes en achter het laatste bootje een anker moeten vermijden dat de veerpont tussen Wijk bij Duurstede en Beusichem de rivier afdrijft.

Het is een zogenoemde gierpont, die door de pont schuin op de stroom te draaien en dank zij dat anker door de stroming naar de andere kant wordt geduwd.

Written by Bert Ernste

augustus 26th, 2020 at 5:28 am