Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Brazilië, West-Papua, media en meer

Archive for the ‘indo’ tag

‘Paradijsvogels en kroonduiven’, boek over de koloniale samenleving van Nederlands Nieuw-Guinea

leave a comment

Omslag boekIn Paradijsvogels en kroonduiven, een boek van Tjaal Aeckerlin, verhalen indo’s (kinderen van een Nederlandse en een Indonesische ouder) hoe zij in Nieuw-Guinea terecht kwamen, nadat in Nederlands Indië in 1945 de onafhankelijkheid werd uitgeroepen door de nationalisten (door Nederland pas erkend in 1949). Indonesische nationalisten zagen indo’s, die onder het Nederlandse koloniale regime vaak als middenkader werkten, als bondgenoten van de Nederlanders.

In een groot aantal korte fragmenten vertellen Indische Nederlanders hoe het was om te vertrekken uit Indië | Indonesië, al dan niet via een tussenstop in Nederland. In Nieuw-Guinea was het pionieren in die tijd, zo vlak na de tweede wereldoorlog. Er was nog heel weinig, mede omdat Nederland Nieuw-Guinea altijd als een marginaal gebiedsdeel had beschouwd. Toen Nederland haar laatste kolonie in de Oost in 1962 alsnog moest afstaan aan Indonesië, werden de indo’s opnieuw een speelbal van de geschiedenis. Velen verlieten noodgedwongen de tropen.

Treffend is hoe in Nederlands Nieuw-Guinea de koloniale maatschappij van Nederlands Indië opnieuw ontstond. De indo’s kregen meestal veel minder betaald dan vanuit Nederland komende blanke Nederlanders, die vaak maar weinig tropenervaring hadden.

Zoals Niek Balgooy (Hollandia-Binnen, 1954) in Paradijsvogels en kroonduiven zegt: “Toen de infrastructuur er stond, deed de oude Indische klassenmaatschappij opnieuw zijn intrede. Uitgezondenen, oftewel in Nederland aangetrokken personeel kwamen uitsluitend in aanmerking voor de topfuncties bij de gouvernementsdiensten. Ze riepen ballotagecommissies in het leven die bepaalden of je wel of niet kon deelnemen aan het verenigingsleven. Trouwde je met een Papoea-vrouw dan werd je met de nek aangekeken. Geen enkel verschil met de racistische, koloniale samenleving die ik nog had gekend; Nederlands-Indië in het klein.”

Ook in een aantal andere fragmenten in het boek komt dit bedenkelijke aspect van de Nederlands koloniale samenleving in Nieuw-Guinea ter sprake. Op de foto’s in Paradijsvogels en kroonduiven zijn dan ook vrijwel uitsluitend indo’s te zien. De verschillende groepen mengden maar beperkt. Ik was pas tien jaar toen ik korte tijd in Nieuw-Guinea woonde, maar achteraf zie ik wel dat wij in een uitsluitend blanke wijk woonden.

De kortheid van de fragmenten in het boek wreekt zich een beetje. De verhalen zijn meestal niet lang genoeg om de lezer mee te nemen in deze boeiende geschiedenissen. Veel zinnen zijn bovendien nogal kort, waardoor veel van de hoofdstukjes ietwat staccato zijn en minder vlot lezen. Een boek als De laatste indo van Lex Bal maakt de geschiedenis van de indo’s in Nederlands Nieuw-Guinea veel beter invoelbaar. Toch geeft Paradijsvogels en kroonduiven, mede dank zij de vele foto’s een fraai beeld van de wereld van de Indische Nederlanders in Nieuw-Guinea.

Meer boeken West Papua | Nieuw-Guinea

Meer West Papua