Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Brazilië, West-Papua, media en meer

Archive for the ‘inflatie’ tag

Torenflats São Paulo

leave a comment

Foto van torenflats in São Paulo

São Paulo (SP) Brazilië 2013

Hoewel miljoenenstad São Paulo verrassend veel laagbouw kent, is het natuurlijk wel degelijk een stad met heel veel torenflats.

De appartementen die nu gebouwd worden, zijn gemiddeld veel kleiner dan vroeger. Veel duurder ook trouwens.

Meer Brazilië | Meer foto’s

Appartementen in São Paulo steeds kleiner

leave a comment

Foto van bouwterrin in São Paulo

São Paulo (SP) Brazilië 2013

Torenflats
In grote Braziliaanse steden als São Paulo wordt in een koortsachtig tempo gebouwd. De (inmiddels afgezwakte) economische groei van de afgelopen jaren maakte dat de vraag naar woonruimte groot was en is. De onroerend-goedprijzen stegen in duizelingwekkende vaart.

De projectontwikkelaars maken de appartementen steeds kleiner om er meer te kunnen bouwen op kleine oppervlaktes. Er zijn er in São Paulo al van een luttele 19 vierkante meter. Die kosten rond de honderdduizend Euros (afhankelijk van de wisselkoers).

Toegegeven, die wel heel kleine appartementen zijn voor studenten en mensen die een pied à terre in de stad nodig hebben, maar dat nieuw gebouwde appartementen in steden als São Paulo steeds kleiner worden is een feit. Volgens het artikel uit de eerdere link zijn nieuwbouwappartementen in São Paulo de laatste vijf jaar ruim een kwart kleiner geworden.

De huizenprijzen in de grote Braziliaanse steden zijn de pan uit gerezen. De laatste vijf jaar zijn nieuw gebouwde appartementen in São Paulo ondanks de reductie in maat 124 procent duurder geworden.

Vast-goedbubbel?
Inmiddels zijn er velen, die waarschuwen voor een onroerend-goedbubbel in Brazilië. Anderen zeggen dat de prijzen nog wel even zullen stijgen. Wie heeft gelijk? De optimisten over de markt voor onroerend goed hebben vrijwel allemaal belangen in die sector. De onheilsprofeten roepen echter al een hele tijd dat het einde nabij is en hebben (nog) geen gelijk gekregen.

Van mijn kant geen voorspellingen in deze.

Meer Brazilië | Meer foto’s

Heftige protesten in São Paulo. Opstand nieuwe middenklasse?

3 comments

Foto kop uilIn São Paulo zijn al dagen heftige protesten gaande tegen de verhoging van de prijzen van het openbaar vervoer en de slechte kwaliteit daarvan in Brazilië grootste stad. Ook in enkele andere steden zijn dergelijke protesten.

De politie treedt keihard op, vaak zonder aanzien des persoons, waarbij toevallige voorbijgangers soms harde klappen en veel traangas te verduren krijgen. Het excuus van de politie dat er een groep vandalen is onder de demonstranten blijkt lang niet altijd te kloppen. Zo is er een video waarop een politieagent een ruit van de eigen politieauto inslaat, waarschijnlijk om daar later de manifestanten de schuld van te geven. (Meer) Overigens is er inderdaad een groep, die forse vernielingen aanricht.

Het fotograferen of filmen door burgers van de acties van de politie leidt nogal eens tot een keiharde reactie, waarbij de mobiele telefoon wordt afgenomen of waarbij gericht wordt gevuurd met rubberen kogels op degene die staat te filmen. Ook een aantal journalisten is zwaar aangepakt door de politie. Een journalist die een flesje azijn bij zich had, werd net als aan aantal demonstranten met azijn aangehouden. Azijn helpt tegen traangas en de journalist had tijdens zijn werk al een keer de nodige traangas te verduren gehad. Het excuus van de politie: het is een onbekende vloeistof, die moet eerst geanalyseerd worden. (Video [in het Portugees])

Ik krijg niet goed hoogte van die protesten in São Paulo, ook niet via mijn vele contacten daar. De informatie is fragmentarisch en vaak tegenstrijdig. Het is wel duidelijk dat het niet alleen om de prijsverhoging in het openbaar vervoer gaat en ook niet alleen om de combinatie prijs-kwaliteit van dat openbare vervoer in São Paulo. Er lijkt een algehele onvrede achter te zitten, vooral onder jongeren. Om welke onvrede het precies gaat is minder duidelijk. Onvrede over de wijd verbreide corruptie in de politiek? Het gebrek aan perspectief? Onvrede over consumentisme? Het is niet erg helder en het onderstaande is dan ook vragenderwijs en zeker niet het laatste woord in deze.

Wie protesteren er? Als je naar de aanleiding van de prijsverhoging van het openbaar vervoer kijkt, denk je aan armere Brazilianen voor wie de gang naar het werk duurder wordt op een laag salaris (en de slechte kwaliteit van het openbaar vervoer). Dat is ook het argument dat je hoort: “het volk kan het niet betalen”. Als je de vele filmpjes en foto’s van de demonstraties op internet ziet, gemaakt met vaak dure smartphones, lijkt het echter meer de gegoede middenklasse die protesteert. Die indruk kreeg ik ook uit een blog dat beschreef hoe iemand de demonstraties op de Avenida Paulista verliet, afdaalde naar de metro en daar de trein vol met apathische en vermoeide werkers zag die op weg waren naar huis, blijkbaar zonder te weten wat er boven op straat aan de gang was. Er was een busstaking, dus de metro zat extra vol.

Het zou zo maar kunnen, maar nu begeef ik mij echt op glad ijs, dat de armere Brazilianen die nu werk hebben dank zij de economische boom in Brazilië (die afzwakt en inflatie ligt weer op de loer) nog wel tevreden zijn met hun nieuwe positie, maar dat juist de jongeren uit de sociale lagen daarboven hun ambities gefnuikt zien in een neo-liberaal uitbuitingssysteem. Zo hoorde ik van een jonge Braziliaan met een goede baan in de informatietechnologie (wel héél veel uren zonder overwerkcompensatie), die door zijn firma naar een bedrijf in de Verenigde Staten werd gestuurd voor een stage. Hij kwam terug en zei verbijsterd tegen zijn moeder: “Ma, daar behandelen ze de werknemers als mensen!”.

Volgens CNN gaat het om protesten van een intellectuele groep onder de jongeren (veel studenten), die de politiek (corruptie) nu eindelijk helemaal zat is en actie eist. Eerlijk gezegd moet ik nog zien of dat doorzet en een permanente beweging wordt. Occupy stierf ook een langzame dood (of viel in slaap), ondanks optimistische analyses.

Op internet zijn veel klachten over het harde en naar het zich laat aanzien soms zeer ongerichte politieoptreden. Waar dat precies uit voort komt is ook moeilijk te zeggen. Bekend is dat de Braziliaanse politie slecht wordt betaald en vaak slecht is opgeleid – de goeden niet te na gesproken. Wellicht is de politie nerveus vanwege de grote evenementen (op dit moment de Confederatie Cup, volgend jaar het wereldkampioenschap voetbal en in 2016 de Olympische Spelen). Duidelijk is wel dat de politie slecht onderscheid maakt tussen vreedzame en minder vreedzame protesten (vandalisme) door een kleine groep.

Ondertussen zijn er ook die in reacties op de klachten over het politieoptreden pleiten voor een terugkeer naar de dictatuur. “Toen was er tenminste orde en economische groei.” Hoe veel mensen zo denken is onduidelijk. Wel is duidelijk dat die mensen geen idee hebben van de repressie (martelingen, verdwijningen) onder het generaalsregime (1964 – 1984).

De media hadden overwegend meer belangstelling voor het gewelddadige deel van de protesten en veel minder voor de onvrede die daar achter zit en waren aanvankelijk op de hand van de politie. Naar mate het brute politieoptreden via de sociale media niet meer te ontkennen viel, was er een omslag.

Nogmaals: of het protest inderdaad voortkomt uit onvrede van (vooral) jongeren van de gegoede middenklasse is giswerk. Wie en wat de protesten in São Paulo precies aanvuurt is mij en veel van mijn contacten ter plaatse nog niet erg duidelijk.

Ondertussen verbood het gerechtshof van de deelstaat Minas Gerais elke vorm van demonstratie in de deelstaat op dagen dat daar gespeeld wordt voor de Confederatie Cup. Democratie onder druk.

Meer Brazilië

Generatiekloof Brazilië: inflatie

leave a comment

Het is nu bijna twintig jaar geleden dat Brazilië hyperinflatie kende. In de jaren ’80 van vorige eeuw was de jaarlijkse inflatie gemiddeld 330 procent. Tussen 1990 en 1994 was het jaargemiddelde 768 procent. Wie zijn loon kreeg ging onmiddellijk naar de supermarkt, want een dag later waren de prijzen al weer aanzienlijk gestegen. Uit die tijd stamt het grapje dat je beter een taxi kon nemen dan een bus, “want een taxi betaal je achteraf”.

Het economisch plan Plano Real maakte in 1994 een einde aan de inflatieproblemen. Sindsdien zijn de prijsstijgingen in Brazilië van een beheersbare omvang. Het streven van de regering is de inflatie op maximaal 4,5 procent te houden, waarbij een speling van twee procentpunten naar boven of beneden, dus een inflatie tussen de 2,5 en 6,5 procent, acceptabel wordt geacht.

Vanwege Braziliës sterke economische groei van de laatste jaren en de daarmee gepaard gaande toenemende vraag is de inflatiedruk toegenomen. De Braziliaanse regering heeft de basisrente verhoogd om de inflatie af te remmen. De rente in Brazilië hoort bij de hoogste in de wereld.

Inmiddels is een hele generatie opgegroeid, die de tijd van hyperinflatie niet (bewust) heeft meegemaakt. Het is interessant om in de commentaren te zien dat de jongeren zich weinig zorgen maken over inflatie, terwijl de ouderen, die de zenuwachtige tijd van hyperinflatie meemaakten, nog steeds wat angstig reageren op nieuw cijfers over hogere inflatie.

Analisten, die uitgenodigd waren voor een ontmoeting met het nieuwe bestuur van de centrale bank van Brazilië, toonden zich ongerust. Ze hebben wat twijfels of de Banco Central wel hard genoeg optreedt tegen de dreigende inflatie. Vooral de prijzen van de groothandel stijgen nog steeds. Ook de verwachte verhoging van het minimumloon ligt ver boven de inflatiecijfers, wat ook weer opwaartse druk op de inflatie geeft. Volgens sommige specialisten loopt de Banco Central op dun ijs en moet de bank meer doen om de inflatie in toom te houden.

Voor 2011 verwacht Brazilië een economische groei van 4 tot 4,5 procent, tegen 7,5 procent in 2010. De groei lijkt wat af te zwakken, maar is robuust.

Meer Brazilië

Written by Bert Ernste

maart 15th, 2011 at 11:18 am

Nederland geweldig

leave a comment

Recent had ik weer zo’n moment dat ik hier in Brazilië dacht: het Nederlandse sociale systeem is toch geweldig (vergelijkenderwijs dan). De metselaar kwam met zijn ‘hulpje’. Dat ‘hulpje’ blijkt een oudere man te zijn, die de pensioengerechtigde leeftijd ver voorbij is. In Brazilië zijn de lonen en dus de pensioenen laag. De pensioenen zijn bovendien sterk in waarde gedaald, doordat de indexering ver achterbleef bij de inflatie. Veel ouderen moeten dus wel blijven werken.

Er zijn ook andere momenten, want wie eenmaal in een buitenland heeft gewoond, blijft vergelijken: Wennen aan de wereld.

Januari 2010

Meer artikelen over Brazilië

Written by Bert Ernste

januari 9th, 2011 at 10:09 am