Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Toen ik in de jaren ’70 van de vorige eeuw mijn middelbare school afrondde, zaten we midden in een culturele revolutie. De jongeren hadden de zitten regentenklasse de wacht aangezegd (geïnspireerd door Parijs 1968) en zouden het allemaal wel even anders gaan doen. De derdewereldbeweging, zoals dat toen heette, bloeide, want velen vonden dat de koloniën onafhankelijkheid verdienden, steunden bevrijdingsbewegingen en maakten zich sterk voor de ontwikkeling van arme landen. Ook in eigen land zou alles anders worden. Daar zat natuurlijk een flinke brok naïviteit in. De wereld bleek veel minder maakbaar dan we dachten.

Zelfs als ik dat in gedachten houd en besef dat veranderingen (veel) langer duren dan we toen in jeugdig optimisme dachten, blijft het mij frustreren dat sommige problemen blijven voortbestaan en dat de mensheid niet in staat is die op te lossen. Enkele voorbeelden.

Het Palestijnse probleem
De Palestijnen kunnen al zestig jaar hun recht op zelfbeschikking niet uitoefenen, omdat Israel de internationale rechtsorde en talloze VN-resoluties aan zijn laars lapt. De Verenigde Staten (al dan niet met bondgenoten) zijn landen om veel minder binnengevallen (Irak), maar Israel wordt buiten schot gelaten. Zie hier en hier.

Nederlands Nieuw-Guinea | West Papua
Sinds Nederland haar laatste kolonie in de Oost, Nederlands Nieuw-Guinea (nu West Papua), in 1962 verliet, lijdt de lokale bevolking (de papua’s) onder het Indonesische regime, dat zijn legitimiteit baseert op de frauduleuze volksstemming van 1969. De situatie van de lokale bevolking, die inmiddels in de minderheid is, is erbarmelijk zoals talloze rapporten steeds weer aantonen. Zie hier en hier.

Inheemse volken: indianen
Ook de situatie van inheemse volken wereldwijd is een probleem dat maar niet weg gaat. Om mij te beperken tot mijn aandachtsgebieden: de indianen van Brazilië worden nog steeds verdrukt en dreigen het onderspit te delven tegen oprukkende sojaplantages (onder andere voor ons veevoer) en suikerrietplantages (onder andere voor onze biobrandstoffen). Dat oprukken gebeurt vaak gewapenderhand: pistoleiros bedreigen of vermoorden indianen en kleine boeren, die opkomen voor hun rechten. Zie hier en hier.

Dat niet alles zo eenvoudig op te lossen is als ik mijn jonge jaren in eindeloos optimisme meende, begrijp ik inmiddels. Maar kunnen we nou echt geen enkel van dergelijke problemen eens en voor altijd de wereld uithelpen?!

Aanvulling 9 december 2012: Lees over die vraag ook deze column van Thomas von der Dunk.

Meer columns

De Duitse schrijver Günter Grass schreef een kritiek op Israel. Kort gezegd stelt hij dat Israel als kernmacht, die ook nog eens de Palestijnse gebieden bezet houdt, een groter gevaar voor de vrede in het Midden-Oosten en de wereld is dan Iran.

Dat is een soort kritiek, die op elk ander land normaal wordt gevonden, zelfs als je het met de inhoud daarvan niet eens bent. Dat leidt dan tot inhoudelijk debat. In het geval van Israel wordt dergelijke kritiek echter meteen ‘antisemitisch’ genoemd. Dát verbaast mij trouwens niet, want het is de pavlovreactie van de meeste voorvechters van Israel: elke kritiek wordt afgedaan als antisemitisch.

Mijn verbazing geldt het feit dat de inhoud van wat Grass schreef er in de media nauwelijks toe doet. De meeste media berichten vooral of zelfs uitsluitend over die reacties, de ‘rel’, die zijn stuk veroorzaakte.

Daarmee krijgen de voorvechters van Israel, die het stempel ‘antisemitisch’ hanteren om elke inhoudelijke kritiek botweg uit de weg te gaan, hun zin.

Meer mediacommentaren

De spanning rond Iran stijgt. Een deel van de internationale gemeenschap (lees: de Verenigde Staten en vooral Israel) meent dat militair ingrijpen nodig is, omdat Iran bijna klaar is met een nucleair wapen. Dat is hoogst vreemd. Israel heeft sinds jaar en dag atoomwapens tegen het non-proliferatieakkoord in. Daar is nooit actie tegen ondernomen. Waarom nu wel optreden?

Volgens sommigen is dat omdat Israel een fatsoenlijk land is en Iran niet. Israel is inmiddels echter een schurkenstaat, die al meer dan veertig jaar resoluties van de Verenigde Naties aan zijn laars lapt, de Palestijnen gegijzeld houdt, disproportioneel reageert op aanslagen van de Palestijnen en ga zo maar door.

Dat Iran zich bewapent met zo’n buur is eigenlijk wel te begrijpen. Iran wordt afgeschilderd als de grote boosdoener in het Midden-Oosten. Daar zal veel van waar zijn, maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat we ook te maken hebben met sterk gekleurde informatie. Op de recente beschuldigingen van terrorisme tegen Iran is in ieder geval veel af te dingen.

Het lijkt erop alsof we via de media worden klaar gestoomd voor een nieuw militair avontuur in het Midden Oosten, opnieuw op wankele gronden. Hier een overzicht van mogelijke Iraanse dreigingen met als conclusie: die vallen wel mee en bombarderen helpt niet. Vijf redenen om Iran niet aan te vallen. Ook de moeite waard is dit artikel.

Meer commentaren

De Palestijnen willen erkenning als staat bij de Verenigde Naties. Volgens het recht op zelfbeschikking hebben de Palestijnen het volste gelijk een eigen staat op te eisen. Het conflict tussen Israel en de Palestijnen kan alleen worden opgelost door de illegale bezetting van Palestijns gebied door Israel ongedaan te maken en de Palestijnen een eigen staat te geven. De noodzaak van een eigen staat voor de Palestijnen is dan ook al herhaaldelijk vastgesteld en in woorden beleden.

Israel staat evenwel in de weg. Dit land gedraagt zich als een schurkenstaat door het internationale recht naast zich neer te leggen en tegen talloze resoluties van de Verenigde Naties in Palestijns gebied niet alleen bezet te houden, maar daar zelfs op grote schaal joodse nederzettingen te bouwen. Het is evident dat je daarmee geen vrede schept. Het is overduidelijk dat de Israëlische overheid dat ook helemaal niet wil.

Vanwaar dan de druk van de Verenigde Staten en andere landen op de Palestijnen om in de VN niet te vragen om erkenning als staat? De Palestijnen zouden volgens de VS een eigen staat moeten verkrijgen door onderhandelen. Onderhandelen vergt evenwel een minimum aan fatsoen bij de onderhandelaars. Israel bewijst al meer dan veertig jaar de grondrechten van de Palestijnen totaal niet te erkennen. De onderhandelingen zijn dus gedoemd te mislukken en doen dat dus ook. Dat de Palestijnen naar de wapens grijpen en niet willen wachten tot de Israëlische politiek tot inkeer komt, is zeer begrijpelijk.

Zijn de Palestijnen dan lelieblanke lieverdjes, die alles doen volgens rechtstatelijke beginselen? Nee, zeker niet. Als bovenliggende partij met grote militaire macht (vaak disproportioneel ingezet) is Israel echter het grootste obstakel voor vrede in het Midden-Oosten. Het land knijpt de Palestijnse gebieden bewust economisch af. Dat gebeurt onder het mom van terrorismebestrijding, maar de Israelische boycot strekt zich veel en veel verder uit dan wapens en dergelijke. Het leven in de Palestijnse gebieden blijft daardoor miserabel. Daarmee houdt Israel de Palestijnse woede in stand en de voedingsbodem voor terrorisme vruchtbaar.

Als er in Israel een andere politieke wind zou gaan waaien, zijn de problemen niet van de ene op de andere dag verdwenen. Het zou echter een eerste en noodzakelijke stap zijn om echte onderhandelingen te kunnen beginnen. Dat de Palestijnen daar niet (meer) in geloven en nu langs andere weg (via de VN) vast erkenning als staat willen, is volstrekt logisch. Symbolen zijn belangrijk en met dit Israel zijn echte onderhandelingen onmogelijk.

Het is de omgekeerde wereld dat de VS nu tegen de Palestijnen zeggen: “ga praten met Israel, dat is veel beter”. In de nieuwsberichten volgen de meeste media slaafs dat idee. Dat Israel het internationale volkenrecht al tientallen jaren aan zijn militaire laars lapt, ach, daar hebben we het nauwelijks meer over.

Lees ook ‘Palestijnse staat is in ieders belang’ en ‘Obama’s Palestinian Veto: Let’s Be Honest’.

Meer commentaren | Meer mediacommentaren

Minister Rosenthal van Buitenlandse zaken vindt dat ontwikkelingsorganisatie ICCO geen organisaties mag steunen, die oproepen tot een boycot van Israel. Hé, in een democratie mag je toch een mening hebben?

Een boycot is een bekend middel om onwillige staten in het gareel te krijgen. Israel is zo’n onwillige staat. Het lapt al zo’n veertig jaar het internationale recht en talloze resoluties van de Verenigde Naties aan zijn laars en knijpt de Palestijnen op de westoever economisch helemaal af. Geweld van de kant van Israel is vrijwel zonder uitzondering disproportioneel. Het aandringen op een boycot ligt dus voor de hand – dat is een vreedzaam (!) drukmiddel. In een democratie mag je daar toch een mening over hebben?

Blijft de vraag of een gesubsidieerde instelling een andere mening mag hebben dan de subsidiërende overheid. Ja, natuurlijk, daarvoor is het systeem van subsidies en Niet-Gouvernementele Organisaties juist in het leven geroepen. Als het zou gaan om een verlengstuk van de overheid, was dat allemaal niet nodig. Uitzondering op die regel zouden alleen oproepen tot gewelddadige acties moeten zijn.

Gevreesd moet worden dat we (populistisch) rechts hier leren kennen. De volgende stap zal wel zijn dat Den Haag de publieke omroep de wet wil voorschrijven en een einde maakt aan de redactionele onafhankelijkheid van ‘Hilversum’.

Het is een groot goed dat er een maatschappelijk middenveld bestaat, waar mensen kritisch meedenken over de samenleving en de situatie in de wereld. Treurig dat rechts dat niet ziet en afwijkende meningen uit wil roeien. In het Italië van Berlusconi zien we waar dat toe leidt.

Zie ook Hoe gevaarlijk is de opkomst van PVV en collega’s?

Meer commentaren

Januari 2011

Israel houdt tegen internationaal oorlogsrecht en talloze VN-resoluties in nog steeds Palestijns gebied bezet. Erger, Israel bouwt daar vele nederzettingen, ook weer tegen elke vorm van internationaal recht in. Nog erger, Israel gijzelt de Palestijnse bevolking in de bezette gebieden, blokkeert en saboteert de economische opbouw daar en ga zo maar door. Informatie van Israelische militairen over de bezetting.

Resultaat: een uiterst vruchtbare voedingsbodem voor het kweken van terroristen. Het is evident dat de regering van Israel geen vrede wil. Het verzet van de Palestijnen is meer dan begrijpelijk, wat niet betekent dat alle vormen van verzet steun verdienen.

Tot nu toe drongen de VS altijd aan op een bouwstop in de bezette gebieden. Heel geloofwaardig was dat standpunt niet, want echte druk oefenden de VS nooit uit op Israel. De miljardensteun aan wapens, die Israel krijgt, ging bijvoorbeeld altijd gewoon door. Nu dringen de Verenigde Staten zelfs niet meer aan op die bouwstop in de bezette gebieden (NRC). Dat is steun aan een rogue nation (schurkenstaat). De Verenigde Staten pleegden de invasie van Irak voor heel wat minder.

De wereld is diep gezonken.

Meer commentaren

December 2010