Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Nestor van de Braziliaanse cinema, Nelson Pereira dos Santos (83), bekend van films als Rio 40 Graus (1955), Vidas Secas (1963), Memórias do Cárcere (1984) en Estrada da Vida (1980), presenteert nu samen met Jobims kleindochter Dora Jobim een prachtige documentaire over Tom Jobim (1927-1994), componist en musicus, wereldberoemd geworden door zijn The girl from Ipanema (A garota de Ipanema) en de muziek van de klassieke film Zwarte Orfeus (Orfeu Negro).

Pereira heeft ervoor gekozen om in de documentaire A Música segundo Tom Jobim (De muziek volgens Tom Jobim) alleen maar muziek van de meester te laten zien en horen. Er zijn geen interviews, geen verklaringen van collega-musici, geen musicologische beschouwingen, nee, enkel negentig minuten muziek. Eerst zien we opnamen uit het begin van Jobims carrière, dan hoe zijn muziek de wereld over gaat. Vele composities van Jobim zijn talloze malen opgenomen door talloze en zeer verschillende artiesten. Frank Sinatra, jazzmusici als Dizzy Gillespie, Erroll Garner, een showman als Sammy Davis Junior, een zangeres als Ella Fitzgerald en nog vele, vele anderen. Aan het einde van de film we de oude meester een concert geven in Carnegie Hall in New York.

In de documentaire zien we: Gal Costa, Elizeth Cardoso, Jean Sablon, Agostinho dos Santos, Pierre Barouh, Alaíde Costa, Henri Salvador, Gary Burton, Sílvia Telles, Gerry Mulligan, Ella Fitzgerald, Sammy Davis Jr., Judy Garland, Vinícius de Moraes, Errol Garner, Pat Hervey, Márcia, Lio, Mina, Elis Regina, Adriana Calcanhoto, Nara Leão, Maysa, Fernanda Takai, Nana Caimmy, Diana Krall, Oscar Peterson, Sarah Vaughan, Cybele e Cynara, Carlinhos Brown, Frank Sinatra, Jane Monheit, Stacey Kent, Birgite Brüel, Milton Nascimento, Lisa Ono, Paulo Jobim, Miúcha, Caetano Veloso, Chico Buarque, Gilberto Gil en Paulinho da Viola.

Dat levert een prachtige collage van muziek op, gespeeld in kleine setting tot grote orkesten, inclusief een symfonieorkest. Jobim componeerde onder meer de Sinfonia da Alvorada, ter gelegenheid van de opening van het nieuwe parlementsgebouw in Braziliës nieuwe hoofdstad Brasília. Een tweede documentaire van Nelson Pererira en Dora Jobim over Tom Jobim, A Luz do Tom, volgt nog dit jaar en vertelt het leven van Jobim aan de hand van verhalen van zijn zus en twee echtgenotes.

A Música segundo Tom Jobim is een schitterende muziekdocumentaire over een muzikale reus.

Trailer:

Meer Braziliaanse film | Meer Brazilië

João Gilberto is vandaag 80 jaar oud geworden. Gilberto is de grondlegger van de bossa nova. In 1958 nam hij het nummer Chega de saudade van António Carlos Jobim en Vinicius de Moraes op. Zijn versie verdeelde de muziekwereld, maar een nieuwe muziekstijl was geboren.

In de Verenigde Staten werkte João Gilberto (gitaar en zang) samen met de saxofonist Stan Getz en António Carlos Jobim (piano). Ze maakten de legendarische plaat Getz/Gilberto. De bossa nova vond ook zijn weg in de jazz.

João Gilberto is inmiddels een mythe. Door zijn enorme invloed op de muziek, maar ook door zijn teruggetrokken leefwijze en het feit dat hij in de omgang uiterst moeilijk kan zijn. In Lissabon gaf hij eens drie concerten in het Coliseu. Ik had kaartjes voor de tweede avond en hield mijn hart vast, want volgens een recensie was het eerste concert desastreus. Gilberto was zeer humeurig geweest, reageerde geïrriteerd op het publiek en was halverwege de avond weggelopen.

Gelukkig was het tweede concert perfect. Stel u voor: een nette man in een pak op een groot toneel zonder decor. Een stoel en een gitaar. Saaier kan het niet. De muziek was echter fabuleus. Hij had er zin in en speelde de sterren van de hemel.

Helaas zijn de eerste drie LP’s van Gilberto niet op CD verkrijgbaar. Gilberto ligt sinds 1987 juridisch overhoop met het voormalige Odeon, nu EMI, over de rechten, omdat EMI in dat jaar een CD lanceerde met muziek van de drie eerste LP’s zonder zijn toestemming. Gilberto is des duivels, omdat EMI op de CD de volgorde van de nummers wijzigde zonder duidelijke reden, omdat de klankkleur van een aantal nummers bij het remasteren veranderd is en omdat een paar nummers in elkaar zijn geschoven. Zoals de Braziliaanse krant Folha de São Paulo schreef, zou het een mooi verjaardagscadeau zijn voor João Gilberto en vooral de liefhebbers van zijn fantastische muziek, als de eerste LP’s alsnog in originele versie op CD verschijnen.

Meer Brazilië