Brazilië, West-Papua, media en meer
Arnhem (Gelderland) 2024
Dit monument herdenkt de papua’s, die samen met Nederlandse militairen vochten tegen de infiltraties van Indonesië, dat eiste dat Nederlands Nieuw-Guinea bij Indonesië zou worden gevoegd. Bij de onafhankelijkheid van Nederlands Indië was Nederlands Nieuw-Guinea buiten de overdracht gehouden. Het monument van wat dichterbij:
Arnhem (Gelderland) 2024
Arnhem (Gelderland) 2024
Na de onafhankelijkheid van Indonesië (uitgeroepen in 1945, door Nederland pas erkend na de bloedige koloniale oorlog in 1947) verlieten veel mensen uit Nederlands Indië het land. Daaraan herinnert dit bord met ‘Welkom in het vaderland’. (Niet helemaal scherp, omdat de foto door glas is gemaakt.)
Het afgebeelde schip is volgens het bord de Johan de With, maar dat schip heb ik niet terug gevonden. Wel de Johan de Witt (afbeelding van Wikipedia.)
Eerder op dit weblog een exvoto die ook een behouden thuiskomst herdenkt:
Arnhem (Gelderland) 2024
Een monument voor het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) dat in Nederlands Indië de koloniale macht vestigde en verdedigde – vaak met veel geweld. Voor de goede verstaander is dat hier ook wel uitgebeeld, al bedoelt het monument dit waarschijnlijk als heldhaftig:
Arnhem (Gelderland) 2024
Basel (Zwitserland) 2017
Deze gevel laat arbeiders in de toenmalige koloniën zien die ervoor zorgden dat wij ‘onze’ koloniale producten kregen. Nog een beeld:
Basel (Zwitserland) 2017
Lissabon (Portugal) 2023
Poudre de riz de Java (Rijstpoeder uit Java), nog een herinnering aan ons koloniale verleden.
Lissabon (Portugal) 2023
Een winkel in Lissabon met een oude glasplaat boven het raam die meldt dat hier onder meer chapeus coloniais (koloniale hoeden) worden verkocht. De hele winkel:
Lissabon (Portugal) 2023
Porto (Portugal) 2023
Een winkel waar koloniale producten worden verkocht zoals het bord met de zittende witte man en staande donkere arbeider laat zien. In 1983 fotografeerde ik de winkel al eens, toen in mindere staat van onderhoud:
Porto (Portugal) 1983
Maarn (Utrecht) 2024
Vandaag is de nationale herdenking 15 augustus 1945, de dag dat Japan capituleerde en er een einde kwam aan de tweede wereldoorlog. Eurocentrisch als we zijn, vergeten we vaak dat die oorlog niet eindigde met de capitulatie van de Duitsers en het einde van de Duitse bezetting.
Een bijzondere episode van die tweede wereldoorlog in de Oost was de guerrillastrijd van de groep van kapitein Willemsz Geeroms, die uit handen van de Japanse bezettingsmacht op Nederlands Nieuw-Guinea wist te blijven, ondanks de uiterst zware omstandigheden. (Tweede wereldoorlog in Nieuw-Guinea)
Na de capitulatie van Japan riep Indonesië op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uit, waarop Nederland antwoordde met de zogenoemde politionele acties, een eufemisme voor (koloniale) oorlog. In die oorlog sneuvelde de 21-jarige Van Eckeveld van het monument op de foto hierboven.
Voor veel mensen lijkt de geschiedenis van ‘ons’ Nederlands Indië steeds verder weg te geraken.
De in 1961 met het oog op onafhankelijkheid ingestelde vlag van Nederlands Nieuw-Guinea (Morgenster)
Vandaag hijsen actievoerders overal in de wereld weer de Morgenster, de vlag van onafhankelijk West Papua.
In 1961 stelde Nederland als de koloniale macht in West Papua (het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea) die vlag, een volkslied en een volksvertegenwoordiging in met de bedoeling het gebied voor te bereiden op onafhankelijkheid. Ik woonde toen als kind in Nederlands Nieuw-Guinea en kreeg een klein beetje mee van de spanningen rond het gebied.
Nederlands Nieuw-Guinea was Hollands laatste kolonie in ‘de Oost’. In 1828 werd bij proclamatie namens koning Willem I een deel van de westelijke helft van het eiland in bezit genomen. Later werd het namens Nederland opgeëiste gebied nog uitgebreid. Tot 1962 bleef de westelijke helft van Nieuw-Guinea onder Nederlands koloniaal gezag. Toen Nederlands Indië na de tweede wereldoorlog onder de naam Indonesië onafhankelijk werd, bleef Nederlands Nieuw-Guinea buiten de overdracht.
Indonesië bleef het gebied echter opeisen en zette die eis ook militaire kracht bij. Nederland zag na de tweede wereldoorlog, waarin Nieuw-Guinea bezet was door Japan, dat de wereld dekoloniseerde en begon een ambitieus programma om Nederlands Nieuw-Guinea voor te bereiden op onafhankelijkheid. Overigens ook uit opportunisme: om de Nederlandse aanspraken op het gebied nog een tijd te kunnen doen gelden.
Uit vrees dat Indonesië communistisch zou worden (het is de tijd van de ‘koude oorlog’), wilde de Verenigde Staten Nederland niet steunen in haar aanspraken. In 1962 droeg Nederland onder internationale druk het gezag over aan de Verenigde Naties. In 1963 kreeg Indonesië het bewind over het gebied onder de voorwaarde dat het een volksstemming zou houden waarbij de bevolking zich uit kon spreken voor of tegen die aansluiting.
Die zogenoemde Daad van Vrije Keuze in 1969 was doorgestoken kaart, waarbij een aantal zorgvuldig gekozen kiesmannen onder zware druk van Indonesië vóór aansluiting bij Indonesië stemden. Sindsdien is West Papua in wezen opnieuw gekoloniseerd, nu door Indonesië, dat de oorspronkelijke bevolking zwaar onderdrukt. Het hijsen van de Morgenster is verboden.
Sedertdien horen we maar weinig over het gebied. Door Indonesische censuur, maar ook omdat we deze koloniale geschiedenis liever lijken te vergeten.
> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)
Bandoeng (Nederlandsch Oost-Indië) 1947
Na Sinterklaas in Nederlands Indië, gisteren op dit weblog, vierde de 1 Divisie 7 December in 1947 (vandaag 75 jaar geleden) te Bandoeng drie dagen lang (‘luisterrijk’) hun tweede naamdag. Mijn oom, W.A. van Tiel (*1916 Gorinchem – †2012 Terborg), was blijkbaar ‘EEREGAST’.
> Zie ook: Nederlands Indisch fotoalbum
> Tijdens de Duitse bezetting van Nederland was mijn oom krijgsgevangene in Duitsland.
rss