Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

São Paulo (SP) Brazilië 2022

Vandaag is de tweede ronde van de Braziliaanse presidentsverkiezingen (en van de verkiezingen van de gouverneurs van de deelstaten). Ik refereerde er gisteren al aan. De strijd gaat tussen de zittende president Jair Bolsonara, ook wel de ‘tropische Trump’ genoemd en oud-president Luiz Inácio Lula da Silva (sociaal-democraat) (foto).

De bewoner van de flat op de foto hierboven hoopt dat Bolsonaro verliest: ‘Weg met Bolsonaro, kapitein van de corruptie’. De aanhangers van Bolsonaro bedienen zich van het groen en geel van de nationale vlag en die nationale vlag zelf (zie hieronder). Bedenkelijk, want die zou per definitie de vlag van alle Brazilianen moeten zijn.

Het blijft verbazen dat ook mensen die beter zouden moeten weten, in het vele nepnieuws trappen en bijvoorbeeld denken dat Lula, als hij president wordt, de kerken wil sluiten, de pensioenen wil verlagen en spaarrekeningen van burgers wil ‘opeten’. Ook het spookbeeld van communisme wordt met succes van stal gehaald. En wat Lula ook is, hij is maximaal een niet zo heel linkse sociaal-democraat. Meer over de propagandamachine van Bolsonaro in dit artikel.

Overigens heeft rechts in de eerste stemronde een meerderheid in het parlement gewonnen, dus Lula zal grote moeite hebben om een sociaal-democratisch beleid te voeren – als hij wint.

São Paulo (SP) Brazilië 2022

São Paulo (SP) Brazilië 2018

Deze schildering van Millôr Fernandes (1923-2012) verwijst naar het militaire bewind dat Brazilië na een staatsgreep met harde hand bestuurde van 1964 tot 1985. De huidige president Jair Bolsonaro flirt openlijk met dat regime en prees bijvoorbeeld de martelpraktijken uit die tijd. Hij wordt vaak de tropische Trump genoemd. Morgen is de tweede ronde van (onder meer) de presidentsverkiezingen in Brazilië. De strijd om het presidentschap gaat tussen de rechtse Bolsonaro en oud-president Luiz Inácio Lula da Silva (sociaal-democraat) (foto).

De militair op bovenstaande afbeelding zegt: “’s nachts, filosoferend over deze wonderen van het universum, dit weergaloze werk van de almachtige, miljarden en miljarden sterren stralend op afstanden van miljarden lichtjaren, beseffen we de grootsheid van het oneindige en de nederigheid, de nietigheid, de onbetekendheid van de burgers.”

Stemlokaal in São Paulo (SP) Brazilië 2018

Vandaag is de tweede ronde van de Braziliaanse presidentsverkiezingen en van deelstaatgouverneurs. Volgens de peilingen maakt de extreemrechtse kandidaat Jair Bolsonaro een grote kans president te worden, al liep zijn rivaal Fernando Haddad volgens de peilingen nog wel in.

Met Bolsonaro zou Brazilië kiezen voor een extreemrechtse president, die het generaalsbewind (1964 – 1985) en zijn martelingen toejuicht en zeer vrouwonvriendelijk, homofoob en racistisch is. Lees bijvoorbeeld: Brazilië flirt met terugkeer naar de militaire dictatuur (NRC).

De Arbeiderspartij (PT) van Fernando Haddad heeft veel van zijn immense populariteit onder president Lula en diens opvolger Dilma Rousseff verspeeld door grootscheepse corruptie (overigens ook onder andere partijen zéér wijd verbreid) en door een grote desinformatiecampagne. Zo zijn er veel Brazilianen, die menen dat de Arbeiderspartij communistisch is, terwijl Lula en Rousseff hooguit gematigde sociaaldemocraten waren. De banken verdienden nooit zoveel geld als onder het bewind van deze zogenaamd communistische partij.

Het ergste is nog dat extreemrechts met zijn homofobie, vrouwonvriendelijkheid en verering van het onderdrukkende militaire regime van 1964 – 1985 nu normaal lijkt te zijn geworden.

Voor wie Portugees leest, dit is een lange, maar erg goede samenvatting van het punt waarop Brazilië zich bevindt: Aos indecisos, aos que se anulam, aos que preferem não (El País Brasil).

Met enige verbijstering volg ik de ontwikkelingen in Brazilië. Vandaag werden diverse panden van ex-president Luiz Ignácio Lula da Silva (foto) door de federale politie doorzocht op zoek naar bewijzen van smeergeld.

Gisteren kwam het nieuws dat de zittende president (van dezelfde partij) Dilma Rousseff volgens een senator van haar eigen partij het onderzoek naar grootschalige corruptie bij staatsoliebdrijf Petrobras en diverse bouwondernemingen heeft proberen te beïnvloeden.

Mijn verbijstering is niet omdat ik dacht dat er geen corruptie is in Brazilië en ook niet omdat ik meende dat de partij van de president en haar voorganger brandschoon is. De Braziliaanse politiek is waarlijk vergeven van kwalijke praktijken. In september 2015 waren 141 (30 procent) afgevaardigden in het lagerhuis van Brazilië en 31 senatoren (40 procent van het hogerhuis) onderwerp van onderzoek voor misdaden als corruptie, witwassen van geld, verkiezingsfraude en aanzetten tot verkrachting.

Mijn verbijstering geldt de ogenschijnlijke eenzijdigheid van het onderzoek. Die lijkt zich nu voor het overgrote deel te richten op de partij van de zittende president en haar voorganger, de Arbeiderspartij (Partido dos Trabalhadores). Opvallend: toen ex-president Lula vandaag live op televisie was om zich te verdedigen, sneed Braziliës belangrijkste omroep Globo (gelieerd aan rechts) de uitzending af, toen Lula beschuldigingen richtte aan het weekblad Época, dat onderdeel is van het Globo-concern.

Ik vrees (maar weet het niet) dat veel van de beschuldigingen gericht aan de Arbeiderspartij van de president terecht zijn, maar ik ben ook bang dat er nu een vuil machtsspel wordt gespeeld doordat justitie haar pijlen grotendeels richt op de partij van de president. Zoals sommige commentatoren zeggen: dit is niet een strijd tegen de corruptie in de Braziliaanse politiek, maar een strijd tussen twee machtsblokken. Ik kan dat niet controleren, maar het zou mij niet verbazen als straks de Arbeiderspartij in diskrediet is en er een andere regering komt, die de corruptie vrolijk voortzet. Uit de grond van mijn hart: ik hoop dat ik ongelijk krijg. Brazilië en vooral de ‘gewone’ Brazilianen verdienen beter.

Aanvulling 20 maart 2016: meer over het gevaar dat dit onderzoek naar corruptie ertoe leidt dat de president en haar partij in diskrediet raken en andere, even corrupte partijen het stokje overnemen in deze artikelen:
Brazil is engulfed by ruling class corruption — and a dangerous subversion of democracy
en
Na política, mesmo os crentes precisam ser ateus.
Lange stukken, het tweede soms wat abstract, maar zeer de moeite waard.