Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Doorn (Utrecht) 2019

Hier ligt de Duitse keizer Wilhelm II begraven in het Utrechtse Doorn. Na de eerste wereldoorlog werd hij afgezet en kwam hij als balling in Nederland wonen. Eerst als gast in kasteel Amerongen, daarna in Huis Doorn te Doorn.

Opvallend was dat er (in 2019) bloemen lagen voor de deur van de graftombe van de keizer. Blijkbaar heeft de keizer nog steeds bewonderaars.

Het park waarin dit graf en de woning van de keizer in ballingschap liggen, noemden we in mijn Doornse jeugd ‘het park van de Duitse keizer’.

Zie ook Doorn: enge oude vrouwtjes en de Duitse keizer (Jeugdherinnering).

Doorn (Utrecht) 2019

Dit is Huis Doorn, waar na de eerste wereldoorlog (waarin Nederland neutraal bleef) de afgezette duitse keizer kwam wonen, mede dank zij hulp van koningin Wilhelmina: ‘Wilhelmina regelde komst Onkel Willy’ (NRC).

Zie ook Doorn: enge oude vrouwtjes en de Duitse keizer (Jeugdherinnering).

Ik heb altijd wat gehad met stempels. U weet wel: een vroeger meestal houten handvat met daaraan een blokje waarop een rubbertje gelijmd zat met reliëf. Dat zet je op een in inkt gedrenkt stempelkussen en als je dan het stempel op papier drukt, heb je een afbeelding.

Waarom ik stempels altijd interessant heb gevonden weet ik niet. Zou het zijn, omdat ik op de lagere school bij een foutloze oefening een stempel in mijn schrift kreeg? Of was het omdat je ze door officiële instanties veel zag gebruiken, bijvoorbeeld op het gemeentehuis, of het postkantoor? Boem! Meestal was de bons van het stempel op het papier een teken dat een en ander afgerond en bekrachtigd was.

Voor mijn tiende verjaardag vroeg en kreeg ik een datumstempel. Dat vond ik interessant: dat je alle data (nou ja, voor zover er jaren op je stempel zaten) kon stempelen, simpelweg door de dag, de maand en het jaar door te draaien.

Nou had ik zo’n stempel, maar er was natuurlijk weinig te stempelen. Dus zette ik de datum van mijn verjaardag wel tien keer in het boek, dat ik op diezelfde dag kreeg. Een stempel is tenslotte om te stempelen.

(Op de foto het stempel van het Commando Mariniers in Nederlands Nieuw-Guinea, dat tot 1962 een Nederlandse kolonie was.)

Meer nostalgie: oude techniek

Als kind woonde ik een aantal jaren aan de Van Nagelllaan in Doorn. Van Nagelllaan met drie ellen. Die drie ellen vond ik reuze interessant, dus die vermeldde ik nadrukkelijk, als ik ergens mijn adres moest opgeven.

Vlak bij was een bos, waar we als kinderen veel speelden. Boompje klimmen en zo. Iets dieper in dat bos stond een huisje. Iemand beweerde dat daar heksen woonden en als kind geloofde je dat, althans je vond het riskant om het niet te geloven. Op een dag waagden een vriendje en ik ons dichter bij dat huisje dan anders. Vanuit de bosjes loerden we gefascineerd en wat angstig naar dat eenzame woninkje.

Ineens kwam een van de (in ieder geval in onze ogen) oude vrouwen naar buiten. Als mijn herinnering mij niet bedriegt, met een emmer om die bij de pomp te vullen. Het idee dat het misschien wel heksen waren, die daar woonden, kwam heftig naar boven en we renden zo hard we konden weg.

Nog tijdens mijn jeugd hebben dat stuk bos en dat eenzame huisje plaats gemaakt voor flats (toen een veelbesproken nieuwigheid in Doorn) en uiteindelijk een hele woonwijk.

Dicht bij, aan de overkant van de Langbroekerweg was ‘het park van de Duitse keizer’ (Huis Doorn). Dat vond ik, jong als ik was, ook spannend. Vagelijk begreep ik dat de Duitse keizer (Wilhelm II) een hoog iemand was geweest, die uit Duitsland was gevlucht na de (eerste wereld)oorlog. Mijn vader vertelde dat de keizer een hele trein met inboedel bij zich had. Dat maakte veel indruk.

Als hobby had de keizer hout hakken, zo was het verhaal. Met kinderlijke verbazing zag ik in het park, dat toen vrij toegankelijk was, de graven van de honden van de keizer, compleet met grafstenen. Een echt graf voor huisdieren was toen nog ongewoon. Een keer mochten we schaatsen op de slotgracht van Huis Doorn, zoals de woning van de Duitse keizer heette. Dat de keizer in het park in een klein mausoleum opgebaard lag, vond ik als kind maar een eng idee, al had ik nauwelijks begrip wat ‘dood’ was.

Huis Doorn is nu een museum.

Aanvulling november 2018: Koninging Wilhelmina was actief betrokken bij het uitnodigen van de Duitse keizer, maar ontkende dat altijd: ‘Wilhelmina regelde komst Onkel Willy’ (NRC).

Begin jaren ’60 van de vorige eeuw woonde ik in Nederlands Nieuw-Guinea. Het was er warm, heel warm. Onze laatste kolonie in de Oost lag tenslotte in de Tropen. De frisdrank was aan zijn opmars door de wereld begonnen en als we op de tennisclub of de marineclub waren, kregen we wel eens een blikje Coca Cola of iets dergelijks. (Foto colablikken Quora.)

Die blikjes hadden nog geen lipje, dat je zo open kon trekken. Je had een blikopener nodig van het type van de foto (bron: Antiquesnavigator).

Met een lipje van de opener aan de rand van het blik geklemd drukte je een driehoekig gat in de bovenkant. Tegenover dat gat maakte je nog een gat of gaatje om bij het drinken lucht in het blikje te laten, zodat de cola niet schoksgewijs uit het blik kwam en je gezicht overspoelde. Met de andere kant van de opener kon je een flesje open maken.

Als kind vond ik het wat interessant om een blikje uit de grote koelkist te mogen pakken. Of ik al genoeg kracht had om zo’n gat te maken, kan ik mij niet meer herinneren. Grappig dat zo’n onnozele blikopener zo veel herinneringen meebrengt. Het gevoel van tropische warmte en de kinderlijke sensatie van de luxe van een koud blikje fris krijgen (nu al te gewoon) komen na al die jaren weer helemaal terug.

Meer nostalgie: oude techniek