Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Brazilië, West-Papua, media en meer

Archive for the ‘oorlogsrecht’ tag

Selectieve opwinding rond onthoofdingen

one comment

Uitstalling van hoofden van de bende van Lampião. Bron Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Lampi%C3%A3o

Brazilië 1938

In eerste instantie was ik – net als iedereen – geschokt door de onthoofdingsfilmpjes van Islamitische Staat (IS). Toch kreeg ik al snel een ongemakkelijk gevoel bij de nogal pavloviaanse reactie daarop: ‘barbaars’, ‘primitief’, ‘schokkend’. En daarna: ‘bombarderen!’ In het verleden hebben onze bombardementen alleen maar ellende gebracht.

De verontwaardiging over de onthoofdingen door IS kwam pas op, toen er Westerlingen werden onthoofd. Eerdere onthoofdingen in Syrië van een aantal niet-Westerse gevangenen door de Free Syrian Army (vermeend gematigde rebellen waarmee het Westen zaken doet in de strijd tegen het bewind van president Assad) kregen in het Westen geen (media)aandacht. Dat is cynisch.

Ook is de nadruk op de barbaarsheid van dood door onthoofding nogal selectief. Is de dood van onschuldige burgers door aanvallen met drones, of door ongerichte bombardementen minder erg?

Onthoofdingen spreken onze angsten meer aan dan technologische oorlogvoering, waarbij de schutter op afstand blijft: hoog in de lucht bij bombardementen (naderhand een biertje in de kantine van de basis), ver weg aan de andere kant van de wereld in het geval van drones (als de dienst erop zit, gewoon naar huis), of vele kilometers ver op een schip in het geval van kruisraketten. Door van ver komende stukken metaal uiteen gereten te worden, is net zo erg als van dichtbij vermoord te worden.

Ongemakkelijk is ook de suggestie van veel politici en media dat deze onthoofdingen specifiek zijn voor deze terroristische groepering. De boodschap (vaak impliciet, maar ook expliciet) is dat de daders primitief en barbaars zijn. Kortom: onmensen. In hun motieven hoef je je dan niet meer te verdiepen. IS is evenwel alles behalve primitief en gaat weloverwogen te werk.

Onthoofdingen komen ook in onze geschiedenis volop voor. In 1945 onthoofdden Amerikanen een Japanner en poseerden met het afgehakte hoofd uitgestald op een tank. In 1991 deden Amerikanen hetzelfde met een Irakees. Tot in de jaren zestig gebruikten de Europeanen in hun koloniën onthoofdingen om vrijheidsbewegingen af te schrikken. Meer over onthoofdingen in de geschiedenis hier en hier.

Velen zullen het bovenstaande lezen als het goedpraten van de onthoofdingen. Dat is natuurlijk klinkklare onzin. Het doden van onschuldige burgers is nooit en te nimmer goed te praten. Laten we onze (media)aandacht en onze verontwaardiging echter niet beperken tot onthoofde onschuldige Westerse burgers.  Meer.

De foto hierboven uit 1938 is gemaakt in Brazilië waar de autoriteiten lang jacht maakten op de bende van Lampião en Maria Bonita (Mooie Maria). De bendeleden werden onthoofd en de hoofden tentoongesteld.

Meer commentaren

Oorlog is nog erger dan je denkt

leave a comment

Detail van Picasso's schilderij GuernicaAl tijdens mijn militaire training (voor mijn dienstplicht) was ik diep onder de indruk van de verschrikkingen van oorlog. Dat zat in ‘details’. We leerden dat het soms moeilijk is om de bajonet terug te trekken uit de buik van de vijand, die je net hebt doorboord. Dan moest je hem van de bajonet aftrappen. Ook de les anti-personeelmijnen was er zo een. We leerden dat er mijnen waren, die als je erop trapte, een meter (buikhoogte) omhoog schoten en dan pas explodeerden. De rondvliegende brokstukken hadden dan dodelijk effect in een cirkel van honderd meter. Gruwelijk, vond ik toen al.

Later las ik boeken over de eerste wereldoorlog, die vreselijke loopgravenoorlog waarin soldaten zich uit de loopgraven omhoog werkten om vervolgens vaak neergemaaid te worden door mitrailleurvuur. Of ten koste van vele doden honderd meter grond wonnen om die de volgende dag tegen eveneens grote verliezen weer te moeten prijsgeven. De Regeneration-trilogie van Pat Barker maakte enorme indruk op mij.

De boeken over de tweede wereldoorlog, die ik las, lieten een minder bloedige oorlog zien, maar dat is natuurlijk een vertekend beeld, mede gevoed door propaganda. Oorlogsmisdaden door de overwinnaars, de geallieerden, zijn zwaar onderbelicht, maar wel te vinden: hier en hier. De wreedheden aan Duitse en Japanse kant werden natuurlijk breed uitgemeten.

Tijdens de zogenoemde politionele acties in Nederlands Indië, toen Nederland het onafhankelijkheidsstreven van de Indonesiërs trachtte te onderdrukken, liet ons land zich trouwens ook niet onbetuigd, al wordt dat nog steeds -grotendeels- onder tafel geveegd.

Indrukwekkend was ook The sorrow of war, a novel of North Vietnam van Bao Ninh, een van de eerste romans uit Vietnam over die akelige oorlog die de Verenigde Staten meenden te moeten voeren in de strijd tegen het communisme. Als je zo’n boek leest, besef je hoe zeer ons beeld van het wereldgebeuren bepaald wordt door een westerse manier van kijken, gesteund door Hollywood. Bao Ninh liet zien en vooral invoelen hoe vreselijk de Vietnamoorlog was geweest voor de Vietnamezen.

Op 15 januari 2013 verschijnt een nieuw boek over de verschrikkingen die de VS mede namens ons aanrichtten in Vietnam: Kill Anything that Moves: The Real American War in Vietnam van Nick Turse. Turse interviewde talloze Vietnamezen om een beeld te krijgen hoe de oorlog was voor de andere kant. Daaruit rijst het beeld dat de Vietnamoorlog nog veel erger was dan we weten. Oorlogsmisdaden zoals het beruchte My Lai, een dorp dat werd uitgemoord, zijn geen incidenten.

Een van de geïnterviewden stelt Turse een pertinente vraag:

“As I was wrapping up my interview, Pham Thang asked me about the purpose of the last hour and a half of questions I’d asked him. Through my interpreter, I explained that most Americans knew next to nothing about Vietnamese suffering during the war and that most books written in my country on the war years ignored it. I wanted, I told him, to offer Americans the chance to hear about the experiences of ordinary Vietnamese for the first time. ‘If the American people know about these incidents, if they learn about the wartime suffering of people in Vietnam, do you think they will sympathize?’ he asked me.”

Ik ben er niet gerust op …

In dit zeer lezenswaardige artikel trekt Nick Turse parallellen met de oorlog in Irak. Er is weinig veranderd. Lees ook deze indringende bespreking van het boek van Turse.

Oorlog is nog véél erger dan je denkt en ontspoort -klaarblijkelijk- altijd.

Meer opinie

VS eisen geen bouwstop meer in door Israel bezette gebieden

leave a comment

Israel houdt tegen internationaal oorlogsrecht en talloze VN-resoluties in nog steeds Palestijns gebied bezet. Erger, Israel bouwt daar vele nederzettingen, ook weer tegen elke vorm van internationaal recht in. Nog erger, Israel gijzelt de Palestijnse bevolking in de bezette gebieden, blokkeert en saboteert de economische opbouw daar en ga zo maar door. Informatie van Israelische militairen over de bezetting.

Resultaat: een uiterst vruchtbare voedingsbodem voor het kweken van terroristen. Het is evident dat de regering van Israel geen vrede wil. Het verzet van de Palestijnen is meer dan begrijpelijk, wat niet betekent dat alle vormen van verzet steun verdienen.

Tot nu toe drongen de VS altijd aan op een bouwstop in de bezette gebieden. Heel geloofwaardig was dat standpunt niet, want echte druk oefenden de VS nooit uit op Israel. De miljardensteun aan wapens, die Israel krijgt, ging bijvoorbeeld altijd gewoon door. Nu dringen de Verenigde Staten zelfs niet meer aan op die bouwstop in de bezette gebieden (NRC). Dat is steun aan een rogue nation (schurkenstaat). De Verenigde Staten pleegden de invasie van Irak voor heel wat minder.

De wereld is diep gezonken.

Meer commentaren

December 2010

Written by Bert Ernste

februari 13th, 2011 at 8:11 pm