Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Brazilië, West-Papua, media en meer

Archive for the ‘parlement’ tag

Wapen Ridderzaal

one comment

Foto van wapen boven ingang

Foto van ingang RidderzaalDen Haag 2017

Het wapen boven de ingang van de Ridderzaal, die gisteren op dit weblog stond.

Written by Bert Ernste

maart 2nd, 2018 at 6:27 am

Binnenhof

one comment

Foto van ingang Ridderzaal

Den Haag 2017

Written by Bert Ernste

maart 1st, 2018 at 6:21 am

Afzetting president Brazilië lost niets op

one comment

Foto van parlementsgebouwIn Brazilië is president Dilma Rousseff in augustus 2016 halverwege haar tweede termijn afgezet op beschuldiging van het oppoetsen van de overheidsfinanciën door het aangaan van niet door het parlement geaccordeerde leningen.

Tegenstanders van Rousseffs afzetting stellen dat de afzetting van een democratisch gekozen president een parlementaire staatsgreep is. Het is waar dat de gronden voor de afzetting juridisch hoogst twijfelachtig zijn. Het hooggerechtshof heeft desgevraagd aangegeven dat de fiscale trucs geen juridische basis waren voor een afzettingsprocedure. Dat oordeel was echter niet bindend en er was een grote parlementaire meerderheid voor de impeachment van Rousseff. Inhoudelijk was er dus geen grond voor de afzettingsprocedure, temeer daar dit soort fiscale trucs door vele regeringen zijn gebruikt en daar nooit een probleem van werd gemaakt.

Politiek gezien kun je evenwel de afzetting van president Rousseff zien als het logische gevolg van het verliezen van parlementaire steun. De voorstanders van de impeachment stellen terecht dat de procedure formeel netjes is gevolgd. Daar komt bij dat Brazilië geen motie van wantrouwen kent, waarmee in andere landen een regering naar huis kan worden gestuurd, als deze de steun in het parlement verliest.

Ondertussen is het democratisch gezien volstrekt krom dat alleen de president is afgezet en niet haar hele regering, wat dan had moeten leiden tot nieuwe verkiezingen. Nu heeft Rousseffs vice-president Michel Temer van de PMDB het presidentschap overgenomen, ondanks het feit dat zijn partij mede verantwoordelijk was voor de ‘misdaden’ van de door de president geleide regering. Alleen president Rousseff afzetten is onlogisch, waar zij steunde op een coalitie. Rousseff won wel de presidentsverkiezingen, maar in de tegelijkertijd gehouden parlementsverkiezingen behaalde de PT slechts veertien procent van de stemmen. Een motie van wantrouwen tegen een regeringsleider leidt in de meeste democratieën tot het aftreden van de hele regering en nieuwe verkiezingen.

Corruptie
Onthutsend is ook dat de wijd verbreide corruptie in de Braziliaanse politiek, een véél groter probleem dan het oppoetsen van overheidsfinanciën, geen rol speelde bij de afzetting van Dilma Rousseff. Haar Arbeiderspartij (PT) heeft zich in vergaande mate schuldig gemaakt aan corruptie. Al onder Rousseffs populaire voorganger Luíz Inácio Lula da Silva maakte de PT zich schuldig aan een programma om stemmen te kopen, het zogenoemde mensalão schandaal. Daarna volgde de corruptie van de zogenoemde operatie autowasserij (lava jato), waarbij via corruptie verkregen gelden werden wit gewassen en partijkassen werden versterkt.

Ook hier geldt dat alle partijen van de coalitie willig meededen met die corruptie. Sterker, dergelijke praktijken maakten ook deel uit van de Braziliaanse politiek voordat de PT aan de macht kwam, al lijkt het soms dat de Arbeiderspartij deze corruptiepraktijken naar nieuwe hoogte bracht. Het kan ook zijn dat dit soort corruptie nu pas goed zichtbaar werd.

President Dilma Rousseff is tot nu toe niet in verband gebracht met corruptie, al is het moeilijk voor te stellen dat ze er niet van op de hoogte was als hoge partijfunctionaris en als president en eerder als directeur bij het staatsbedrijf Petrobras, dat een centrale rol speelde bij de corruptie van de lava jato.

In de context van deze wijd verbreide praktijken van de hele regering Rousseff is het nog vreemder dat nu alleen een president wordt weggestuurd op grond van veel mindere vergrijpen.

Uit afgeluisterde telefoongesprekken is gebleken dat diverse politici de afzettingsprocedure tegen Rousseff steunden, omdat dat corruptieonderzoeken tegen hen in de wielen zou rijden. Braziliës nieuwe president, die het stokje automatisch overnam na de afzetting van Dilma Rousseff, mag zelf acht jaar lang niet aan verkiezingen deelnemen, vanwege het schenden van verkiezingswetten. Drie door hem benoemde ministers moesten vrijwel meteen het veld ruimen vanwege verdenkingen van corruptie. In mei van dit jaar liepen er corruptieonderzoeken tegen 352 van de 594 leden (!) van het Braziliaanse parlement.

Brazilië heeft met de afzetting van president Rousseff een rechtse regering gekregen, die niet is verkozen, maar wel parlementaire steun heeft. In een land waar corruptie welig tiert en volop stemmen gekocht worden, kun je echter niet volhouden dat dat ook betekent dat hier de wil van het volk wordt gediend. Massale protesten tegen de regering Temer werden vorige week nodeloos hard neergeslagen. President Temer zelf deed op de G20-top in China de protesten af als “enkele tientallen relschoppers”. Het waren er duizenden, die na een vreedzame demonstratie hard werden aangepakt, toen de protesten al ten einde liepen. De Braziliaanse media hebben een duidelijke voorkeur voor rechts en lieten de protesten maar mondjesmaat zien.

Wat nu? Het mooie scenario: links (de arbeiderspartij PT) herpakt zich, laat corruptie achter zich en komt terug met een goed programma voor armoedebestrijding, een duurzame economie, betere bescherming van de inheemse volken en het milieu en zo voort. Rechts zweert ook de corruptie af en wordt weer rechtsstatelijk rechts, dus met respect voor wetten en regels, zoals die voor de bescherming van minderheden, mensenrechten en ga zo maar door.

Buit
Dat zie ik in Brazilië vooralsnog niet gebeuren. Rechts denkt nu de buit binnen te hebben en op de oude manier politiek te kunnen blijven bedrijven. Rechts Brazilië beschermt bijvoorbeeld liever grootgrondbezitters dan inheemse volken of het Amazonewoud en is zelfs al tijdens de toen nog tijdelijke schorsing van president Rousseff begonnen met het verminderen van sociale steun voor de armen. Hoe de val van Rousseff goed nieuws is voor de armen, zoals hier wordt beweerd zonder op de nu ontstane situatie in te gaan, is een mysterie.

De Arbeiderspartij heeft ook nog geen tekenen gegeven dat ze een einde willen maken aan hun corrupte verleden en vernieuwd en met brede steun terug willen komen in de politiek. Alternatieven zijn in de Braziliaanse politiek vooralsnog marginaal, waardoor de Braziliaanse bevolking beteuterd en protestmoe achter lijkt te blijven na enkele jaren van massale (vaak nogal ongerichte) protesten, die tot dusver in het geheel niet leidden tot politieke vernieuwing. Er wordt nog wel door duizenden geprotesteerd tegen de nieuwe regering, maar de hoop en het elan van de protesten in voorgaande jaren is eruit.

In een eerder artikel vreesde ik dat het corruptieonderzoek van de operatie autowasserij te eenzijdig gericht was op corruptie door de PT en dat er een machtsstrijd tussen twee machtsblokken achter zou kunnen zitten. Misschien was dat corruptieonderzoek niet eenzijdig, maar Brazilië heeft nu een regering van een andere politieke kleur. Of die nieuwe machthebbers het nog steeds lopende corruptieonderzoek onafhankelijk van politieke kleuren door zullen laten gaan is nu de grote vraag. De enorme loonsverhoging, die de nieuwe regering al snel na haar aantreden aan justitie beloofde, wekt geen vertrouwen.

Foto: parlementsgebouw in Brasília, 1987

Meer Brazilië

Written by Bert Ernste

september 17th, 2016 at 5:25 am

Vuil spel? Braziliaanse ex-president verdacht van corruptie, president van inmenging in onderzoek.

4 comments

Foto van ex-president LulaMet enige verbijstering volg ik de ontwikkelingen in Brazilië. Vandaag werden diverse panden van ex-president Luiz Ignácio Lula da Silva (foto) door de federale politie doorzocht op zoek naar bewijzen van smeergeld.

Gisteren kwam het nieuws dat de zittende president (van dezelfde partij) Dilma Rousseff volgens een senator van haar eigen partij het onderzoek naar grootschalige corruptie bij staatsoliebdrijf Petrobras en diverse bouwondernemingen heeft proberen te beïnvloeden.

Mijn verbijstering is niet omdat ik dacht dat er geen corruptie is in Brazilië en ook niet omdat ik meende dat de partij van de president en haar voorganger brandschoon is. De Braziliaanse politiek is waarlijk vergeven van kwalijke praktijken. In september 2015 waren 141 (30 procent) afgevaardigden in het lagerhuis van Brazilië en 31 senatoren (40 procent van het hogerhuis) onderwerp van onderzoek voor misdaden als corruptie, witwassen van geld, verkiezingsfraude en aanzetten tot verkrachting.

Mijn verbijstering geldt de ogenschijnlijke eenzijdigheid van het onderzoek. Die lijkt zich nu voor het overgrote deel te richten op de partij van de zittende president en haar voorganger, de Arbeiderspartij (Partido dos Trabalhadores). Opvallend: toen ex-president Lula vandaag live op televisie was om zich te verdedigen, sneed Braziliës belangrijkste omroep Globo (gelieerd aan rechts) de uitzending af, toen Lula beschuldigingen richtte aan het weekblad Época, dat onderdeel is van het Globo-concern.

Ik vrees (maar weet het niet) dat veel van de beschuldigingen gericht aan de Arbeiderspartij van de president terecht zijn, maar ik ben ook bang dat er nu een vuil machtsspel wordt gespeeld doordat justitie haar pijlen grotendeels richt op de partij van de president. Zoals sommige commentatoren zeggen: dit is niet een strijd tegen de corruptie in de Braziliaanse politiek, maar een strijd tussen twee machtsblokken. Ik kan dat niet controleren, maar het zou mij niet verbazen als straks de Arbeiderspartij in diskrediet is en er een andere regering komt, die de corruptie vrolijk voortzet. Uit de grond van mijn hart: ik hoop dat ik ongelijk krijg. Brazilië en vooral de ‘gewone’ Brazilianen verdienen beter.

Aanvulling 20 maart 2016: meer over het gevaar dat dit onderzoek naar corruptie ertoe leidt dat de president en haar partij in diskrediet raken en andere, even corrupte partijen het stokje overnemen in deze artikelen:
Brazil is engulfed by ruling class corruption — and a dangerous subversion of democracy
en
Na política, mesmo os crentes precisam ser ateus.
Lange stukken, het tweede soms wat abstract, maar zeer de moeite waard.

Written by Bert Ernste

maart 4th, 2016 at 7:13 pm

Democratie is niet gemakkelijk

4 comments

Foto van wand met graffitti en affiches

Utrecht 2013

Over democratie en verkiezingen valt veel te zeggen. Politici worden geacht naar hun achterban te luisteren, maar tevens het algemeen belang en de rechtsstaat te bewaken. Voorwaar een ingewikkelde taak, waar vele politici niet tegen opgewassen zijn.

Democratie is veel meer dan ‘meeste stemmen gelden’. Een meerderheid die minderheden onderdrukt of discrimineert bijvoorbeeld, is geen democratische meerderheid, want democratie houdt ook in dat iedereen gelijk bestaansrecht heeft.

Op de foto (van een gekraakt voormalig benzinestation) de kreet:

Als verkiezingen echt wat zouden uitmaken, dan waren ze allang verboden!

Cynisch?

Meer commentarenMeer foto’s

Braziliës oud-president Lula beschuldigd van corruptie

one comment

Foto president LulaAl geruime tijd loopt er in Brazilië een groot onderzoek naar het kopen van stemmen in het parlement onder de regering van president Luiz Inácio Lula da Silva van de Arbeiderspartij (PT). Tot nu toe wist oud-president Lula steeds buiten de verdachtmakingen te blijven, maar nu wordt er toch onderzoek gedaan naar zijn betrokkenheid. (Berichten in: Estado de São PauloNew York TimesNRC Handelsblad.)

Inmiddels zijn al een aantal betrokkenen in het schandaal veroordeeld. Het diepgaande onderzoek naar het kopen van stemmen lijkt een ommekeer in de Braziliaanse politiek en bestuur. Corruptie is daar endemisch, maar leidde zelden tot forse maatregelen. President Collor, die in de jaren negentig van vorige eeuw aftrad, toen een afzettingsprocedure tegen hem dreigde wegens vergaande corruptie en zelfverrijking, is -hoe cynisch- inmiddels terug in de politiek als senator. Van vele andere parlementariërs en deelstaatgouverneurs en andere bestuurders is bekend of wordt sterk vermoed dat zij zichzelf illegaal verrijkten, maar onderzoeken eindigden meestal ‘in pizza’, zoals ze in Brazilië zeggen: ze liepen op niets uit. Meer.

Is oud-president Lula schuldig? Wist hij van het kopen van stemmen? Of Lula’s betrokkenheid ooit bewezen wordt is een open vraag, maar het is vrijwel niet voor te stellen dat hij niets wist van het uitgebreide omkoopschema.

Was hij echt niet op de hoogte? Dan moet de conclusie zijn dat hij een waardeloze leider was, die niet wist wat er in zijn regering speelde.

Het is een grote stap voorwaarts dat in Brazilië nu echt werk wordt gemaakt van corruptiebestrijding. Het is misschien niet helemaal eerlijk dat de meeste aandacht daarbij nu naar de Arbeiderspartij gaat, aangezien er ook onder vorige regeringen corruptie was. Men moet echter ergens beginnen.

Meer Brazilië

Written by Bert Ernste

december 20th, 2012 at 1:46 pm

Nederland Madurodam?

leave a comment

Foto fietsenstallingVanuit het buitenland bekeken ziet het gebeuren in Nederland er vaak wat Madurodammerig uit.

De discussie over de politiemissie in Afghanistan (zie hieronder) is gewoon verwarrend. Groen Links bedong een training van achttien weken in plaats van zes en ineens gaan de nieuwsberichten over zes en acht. Nou was het al een uiterst vreemd verschijnsel dat Nederland in Kunduz een drie keer zo lange training zou gaan geven dan in de rest van het land. Zoiets van: goedgetrainde agenten in Friesland (is achttien weken genoeg?) en in de rest van Nederland rauwdouwers van agenten, die van wet en (mensen)recht geen weet hebben en nauwelijks een bon kunnen schrijven. Een Haags, papieren compromis, dat in de harde werkelijkheid van Afghanistan geen stand zou houden. Sterker, in de bureaucratie van de Noordatlantische Verdragsorganisatie (NAVO), lijkt de Haagse oplossing al niet te passen.

En toen was er een reddingsactie in Libië. Een helikopter van de Nederlandse marine zou een Nederlander en metgezel ophalen. Waarom dat nodig was, is nog steeds onduidelijk. Was de man zo belangrijk of in gevaar? Een chartermaatschappij beweerde dat Nederland gewoon een vliegtuig had kunnen huren. De actie was verder zeer knullig voorbereid. Sorry, sorry, klonk het in de tweede kamer.

Sorry, sorry, ook na de executie van een Nederlands-Iraanse vrouw in Iran, waar de Nederlandse diplomatie amateuristisch op had gereageerd. En opnieuw excuses nadat bleek dat er bij de marine veel meer corruptie en wangedrag was op hoog niveau dan de minister aan het parlement had verteld, c.q. aan de minister was verteld.

Dat is veel geklungel op een rij en het parlement laat het ondanks kritische geluiden uiteindelijk allemaal passeren. Nederland lijkt dan echt een beetje Madurodam, zeker gezien van afstand.

Meer commentaren

Written by Bert Ernste

maart 30th, 2011 at 1:14 pm

Nederlandse Afghanistan missie, kan dat?

one comment

Met enige verbazing heb ik de discussie over de Nederlandse bijdrage aan de inspanningen in Afghanistan gevolgd. Als ik het goed begrijp wilde de NAVO dat we politieagenten gaan opleiden in zes weken. Vanwege het argument dat je in zes weken alleen maar enkele basisvaardigheden als schieten en dergelijke kunt aanleren, zeker aan analfabeten (terecht argument), gaat Nederland nu een politietraining geven van achttien weken. Daardoor is er tijd voor lesgegeven in taal en schrijfvaardigheden, mensenrechten, wetskennis en goed bestuur. Verder geeft de regering de garantie dat de door Nederland opgeleide politieagenten niet ingezet worden voor militaire acties.

Het lijkt hoogst twijfelachtig dat die laatste garantie gegeven kan worden. Niet alleen valt de politietraining onder de NAVO, een militaire organisatie, maar in de verwarrende situatie van Afghanistan lijkt zo’n garantie niet handhaafbaar.

Nog veel vreemder lijkt mij het idee dat Nederland met zijn relatief geringe bijdrage in Afghanistan een geheel eigen opzet mag kiezen voor de politietraining. Een cursus van zes of achttien weken maakt nogal een verschil. Geloven wij nu echt dat er straks alleen in de provincie Kunduz, waar de Nederlanders gaan opereren, goed opgeleide politieagenten zijn, terwijl overal elders de cursus van zes weken wordt gegeven, die de NAVO voor ogen stond?

Aanvulling februari 2011: Er zijn nog steeds niet genoeg trainers voor de Afghaanse politie gevonden (NRC) en Nederland krijgt de ruimte de training drie keer zo lang te maken? Ook de berichten uit Afghanistan lijken te bevestigen dat het gaat om Haagse afspraken, die in Afghanistan totaal onrealistisch zijn.

28 maart 2011: de Navo ziet niets in een eenzame Nederlandse aanpak tussen de rest, wat vervolgens weer wordt ontkend. Vreemd: de nieuwsberichten spreken nu van politietrainingen van acht in plaats van zes weken, maar Groen Links had toch achttien weken bedongen?

Meer commentaren

Januari 2011

Written by Bert Ernste

februari 15th, 2011 at 8:35 pm

Wereldbeker en Olympische Spelen Rio in gevaar?

leave a comment

Woedend was de gouverneur van de deelstaat Rio de Janeiro Sérgio Cabral. De wereldkampioenschappen voetbal van 2014 en de Olympische Spelen van 2016 in Rio zijn volgens hem niet haalbaar, als de deelstaat een deel van de olie-inkomsten van Brazilië misloopt.

Brazilië heeft een paar jaar geleden grote olievelden gevonden voor de kust van de deelstaten Rio de Janeiro, São Paulo en Espírito Santo. Daar wordt al olie gewonnen, maar op nog grotere diepte, onder de daar liggende zoutlagen zit nog veel meer van het ‘zwarte goud’. In Brazilië duiden ze deze olie daarom aan met de term pré-sal (vóór het zout). Over een paar jaar moet de winning beginnen.

Het Braziliaanse parlement vond dat een goede gelegenheid om de verdeling van de opbrengsten te herzien. Tot nu kregen de olieproducerende deelstaten een flink deel van de oliewinsten. Het parlement nam een wet aan om zowel voor de al bestaande oliewinning en mijnbouw als voor de nieuwe olievelden de verdeelsleutel te veranderen, zodat alle deelstaten ervan profiteren.

In beginsel een rechtvaardige keuze, want waarom zouden voornamelijk de deelstaten, waar toevallig olie of mineralen zitten, daarvan profiteren? De olie zit zelfs niet in die deelstaten in de grond, maar in de zeebodem voor hun kust op respectabele afstand.

Echter, Rio de Janeiro en andere staten zien hierdoor ineens een streep gehaald door een belangrijke inkomstenbron. De deelstaat Rio de Janeiro krijgt de zwaarste klap. Als het door gaat ontvangt Rio ongeveer twee miljard euro per jaar minder.

De vraag is nu of president Lula het voorstel van het parlement met een veto zal tegen houden. Overigens, de Brazilianen laten de wereldkampioenschappen voetbal en de Olympische Spelen natuurlijk niet aan hun neus voorbij gaan. Die dreiging is onderhandelingstactiek.

Maart 2010

Meer Brazilië

Written by Bert Ernste

januari 19th, 2011 at 9:28 am