Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Kort geleden schreef ik dat ik de slimfoon eraan had gegeven, omdat ik geen goed gevoel had bij vele vaak onnodige permissies van de diverse apps. Mijn smartphone zette ik terug naar de fabrieksinstellingen en ik hief het Google-account dat ik ervoor had aangemaakt op.

Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik sindsdien nog eens wat verder heb gekeken en tot mijn verrassing tot de ontdekking kwam dat er meer app-stores zijn voor Android-telefoons dan alleen de Play-store van Google. Velen weten dat niet, op zich al een veeg teken! Je moet heel wat incomplete of zelfs onjuiste informatie op internet doorploegen om een en ander te weten te komen. De dominantie van Google leidt ertoe dat de meesten denken dat de app-store van Google de enige is. Heel wat mensen verkeren zelfs in de mening dat je een Android-telefoon helemaal niet kunt gebruiken zonder Google-account. Dat is dus onjuist. Een Android-telefoon is meteen bruikbaar met de voorgeïnstalleerde applicaties zonder Google-account.

Wie aanvullende apps wil installeren heeft ruime keus naast de al te bekende app-store van Google. De Play-store van Google blijft zich evenwel opdringen, want veel van de bekende apps, zoals die van de Nederlandse Spoorwegen, OV-planner en de betaal-apps van de banken zijn helaas alleen te vinden in die Play-store. Slecht eigenlijk dat al die bedrijven bijdragen aan de monopoliepositie van Google, een bedrijf dat bovendien niet bekend staat om zijn klantvriendelijke praktijken, integendeel.

Blijft dat Android, hoewel grotendeels open source software, gemaakt is door Google. Om daar nog verder los van te komen en ook de beperkingen van de fabrikant van de slimfoon te omzeilen, is het mogelijk om het apparaat te ‘rooten’. Dat is wel een klusje, dus niet voor iedereen weggelegd. Voor diverse, vooral goedkopere telefoons bestaat de mogelijkheid van rooten overigens niet. De ontwikkelaars van root-software richten zich liever op de geavanceerde toestellen.

Na wat meer gelezen te hebben over deze alternatieven, heb ik toch mijn slimfoon weer gepakt om eens te kijken hoe ver ik daarmee zou kunnen komen. Rooten ging niet, het is een eenvoudig toestel, dus ik zit voorlopig vast aan de beperkingen van de door de fabriek geïnstalleerde versie van Android.

Een account bij Google wilde ik niet, al kun je betogen dat dat niet zo heel veel uitmaakt, als het Google-account uitsluitend voor de app-store gebruikt en niet voor andere Google-diensten, waarvan Google zonder enige twijfel alle gegevens combineert. De voorgeïnstalleerde apps zijn ook wat beperkt, dus ik wilde wel toegang tot een app-store. (Meerdere kan ook.) Ik koos voor F-droid, die eist dat de apps open source zijn. De F-droid store is net als andere applicatiewinkels eenvoudig als app te installeren. Daar vond ik onder meer de Firefox browser (ik wilde Googles browser Chrome niet gebruiken), Cool Reader voor het lezen van e-books, KeepasDroid voor het versleuteld opslaan van wachtwoorden en dergelijke, Notepad voor notities, CSipSimple voor voipbellen, Osmand~ voor navigatie (nog niet getest) en zo nog een en ander. Zoals gezegd, zonder de Playstore van Google geen betaal-apps van banken en geen openbaar-vervoer-apps, maar die gebruikte ik al niet, omdat ik bankzaken en reisplannen liever thuis op de laptop doe.

De permissies die de apps vragen, blijven overigens verwarrend. Zo wilde de navigatie-app voortdurende toegang tot camera en microfoon. Dat vond ik raar. Na wat zoeken op internet bleek dat te maken te hebben met een plugin voor de app, waarmee je je reis in beeld en gesproken woord kunt vasteggen. De onduidelijkheid rond de vele permissies van apps is en blijft uiterst klantonvriendelijk. Je kunt tenslotte niet elke permissie gaan opzoeken. Terecht dat privacywaakhonden daartegen protesteren. Ik vrees overigens met bange vreze dat technologiegiganten als Google niet meer in te tomen zijn, vooral omdat vrijwel iedereen ze klakkeloos naloopt, de consument zowel als de bedrijven die apps laten maken. Monopolies zijn altijd slecht, Google is nog veel erger, zoals hierboven al aangehaald. De kongsie smartphonefabrikanten / Google doet gewoon aan nare koppelverkoop.

Kortom: ik ben weer aan de slimfoon, ondanks mijn eerdere afscheid. Het feit dat je als klant geen heldere keuzes krijgt voorgeschoteld (wel/niet inloggen met Google-account; kiezen van app-store) blijft een kwalijke zaak. Veel gebruikers weten daardoor niet dat je een Android-telefoon zonder Google kunt gebruiken en dat er veel meer app-stores zijn dan die van Google. Tekenend voor de macht van de tech-giganten.

PS: de iPhone van Apple is naar verluidt beter qua privacy, maar is veel minder open. Met een iPhone is men geheel afhankelijk van Apple en diens app-store.

Zie de reacties op ‘Weg met de smartphone’ voor alternatieve besturingssystemen voor slimfoons, zoals Sailfish, Ubuntu en Firefox.

Aanvulling 15 januari 2015:

Ik ben toch weer van de slimfoon afgestapt en opnieuw teruggegaan naar de domfoon.

Na een klein half jaar experimenteren met een (Android) smartphone heb ik mijn oude mobiele telefoons weer uit de la gevist. Ik houd wel van moderne technologie en vind de slimfoon een leuk speeltje. Ook is het handig om overal een minicomputer bij je te hebben waarmee je je e-mail kunt checken, websurfen en – inderdaad – bellen. Het notitieblokje vond ik nuttig om zo nu en dan snel iets te noteren. Vooral op plekken waar je je rugzak achter moet laten in de garderobe (musea en dergelijke) kwam het vaak voor dat ik een naam of zo wilde opschrijven en geen pen en papier bij de hand had. De e-bookreader op de smartphone gebruikte ik zo nu en dan, als ik ergens moest wachten. Een paar verzamelingen van korte verhalen zijn dan prettig om te hebben.

De gedownloade betaal-apps van mijn banken, de NS-Reisplanner, de OV-reis-planner en zo nog wat apps die ik dacht te gaan gebruiken, heb ik uiteindelijk nimmer getest. Mijn reizen plan ik thuis en ook mijn betalingen doe ik op de laptop onder eigen dak. Voor internet in de trein heb ik een netboekje met Linux (Ubuntu). Een groter scherm en een fysiek toetsenbord zijn gewoon veel comfortabeler. Het is meer gewicht (een dikke kilo) in de rugzak, dat wel.

Hoewel ik van tevoren wist dat de slimfoon van alles over je bijhoudt, kreeg ik toch steeds een ongemakkelijk gevoel als ik weer een app downloadde. De app waarmee ik mijn televisie (zo’n ‘slimme’) zou kunnen bedienen, wilde toegang tot mijn contacten. Huh?! Mijn contacten? Zelfs zaklantaarn-apps willen je telefoon doorvlooien zonder enige noodzaak. Whatsapp had ik niet eens geïnstalleerd, omdat deze ook contacten opslaat van mensen, die geen Whatsapp hebben. Alsof je de gegevens van ál je vrienden door de secretaris van de voetbalclub laat overschrijven, omdat enkele van je contacten lid zijn van de voetbalclub. Ook de Twitterapp en die van Uber dat taxi’s aanbiedt, zijn er niet voor je privacy. Uber al helemaal niet. Over Facebook en privacy hoeven we het niet meer te hebben.

Vanaf het begin dat ik mijn slimfoon gebruikte probeerde ik alles te doen aan die privacy. Zo deactiveerde ik voorgeïnstalleerde apps die ik niet zou gaan gebruiken. Dat levert meteen allerhande waarschuwingen op dat de telefoon dan misschien niet goed zou werken. Zo wordt de (gemakzuchtige) gebruiker toch weer aangespoord om niet te veel aan de privacysettings te doen. Een (Braziliaanse) taxi-app dwong me om uitgezette Google-services weer aan te zetten. Ik had er geen goed gevoel bij. Afijn, het privacyverhaal is alom bekend, al sluiten de meeste gebruikers hun ogen ervoor.

Eerlijk is eerlijk: ik merkte ook dat ik de vele handigheden van een smartphone vrij weinig gebruikte, dus ik kon gemakkelijk besluiten om de oude mobieltjes uit hun pensioenla te halen en de slimfoon de deur uit doen. Mijn broekzak is er in ieder geval een stuk minder vol door, want de ouderwetse mobiele telefoon is veel compacter.

Meer over privacy-instellingen slimfoon: Android | iPhone.

Grappig hoe de zogenoemde sociale media doordringen in een mensenleven. Eerst wilde ik niet meedoen. In het prille begin nodigde een vriend mij uit om lid te worden van Linkedin, wat ik toen maar deed, al zag ik er weinig in. Mijn account was totaal passief.

Veel later maakte ik toch maar accounts aan bij Facebook en Hyves om vindbaar te zijn in verband met freelance werk. Ook daar was ik echter totaal niet actief met het plaatsen van mededelingen en al helemaal niet van persoonlijke berichten. Desondanks meldden zich een aantal mensen die ‘vrienden’ wilden worden. Meestal ‘bekenden’ van fora. Interessant hoe zelfs een totaal passief account gevonden wordt. Dat doen die sociale media heel slim.

Twitter ging ik gebruiken om nieuwe bijdragen op mijn website te melden. Na een poosje liet ik die meldingen automatisch doorstromen naar Facebook. Zelf kwam ik daar nog steeds zelden.

Een blog op WordPress gaf de kans om ook korte berichten die ik te licht vond voor mijn website te plaatsen. Vooral foto’s vonden daar een plek. Nog steeds geen privé-berichten, die horen wat mij betreft helemaal niet op internet thuis. Ook nieuwe bijdragen op mijn WordPressblog meldde ik via Twitter.

Uiteindelijk ging ik ook artikelen en dergelijke die ik interessant vond, delen via Twitter. (En dus automatisch ook via Facebook. Hyves was inmiddels uit de markt.)

Nog weer later heb ik ook een account aangemaakt op Diaspora, een privacyvriendelijk alternatief voor Facebook. Dat is meer uit solidariteit met het initiatief dan om wat anders, want daar heb ik geen vrienden. Het probleem van Diaspora is dat iedereen al op Facebook zit en te lui is om over te stappen, ondanks het feit dat Facebook slecht is voor je privacy. Op Diaspora plaats ik de bijdragen die op mijn website staan, de berichten op mijn weblog en de deelberichten van mijn Twitter.

Samengevat: ik heb nu mijn website voor het (overwegend) serieuzere werk, mijn weblog (inmiddels op een eigen domein) voor een dagelijkse bericht (vaak een foto) plus de artikelen van mijn website, en Twitter (2015: opgeheven) om te berichten dat er iets nieuws staat op mijn website of weblog en om interessante artikelen en dergelijke te ‘delen’. Die Twitterberichten gaan ook door naar mijn Facebook (2015: opgeheven) en Linkedin (2015: opgeheven). Tenslotte heb ik een account bij Diaspora voor een mengsel van dat alles.

Zo ben ik uiteindelijk dus toch meegegaan met de ‘sociale’ media, zij het een beetje anders dan de meesten. Grappig proces.

Meer mediacommentaren

Weglopen bij Facebook zou goed zijn, want Facebook is slecht voor je privacy, censureert en bepaalt wat je te zien krijgt.

Diaspora is een open-sourcealternatief. Massaal daarheen dus! Probleem is wel dat de software van Facebook zeer gelikt is en dat ‘iedereen’ daar al zit. En overstappen doen we niet graag. Dus winden we ons op over grootschalige spionage door geheime diensten, maar waar we zelf invloed hebben laten we het er meestal bij zitten. (Overigens kun je Diaspora zo instellen dat bijdragen aldaar automatisch doorgeplaatst worden op Facebook, Twitter en Tumblr.)

Inschrijven op Diaspora kan onder meer hier en hier.

Mijn Diasporastek

Meer mediacommentaren

Wie dacht dat een gesprek tussen medisch personeel en patiënt altijd privé is, komt bedrogen uit.

Naar nu blijkt neemt de televisieproducent Eyeworks op de spoedeisende hulp in het medisch centrum van de Vrije Universiteit (VUmc) in Amsterdam met maar liefst 35 op afstand te bedienen camera’s patiënten en medisch personeel op. Zo mogelijk vragen ze daar vooraf toestemming voor, maar ook als ze die toestemming niet hebben, gaan ze toch filmen en opnemen.

Citaat uit de gedragsregels volgens de Volkskrant:

Indien medische hulp voorgaat, wordt zo spoedig mogelijk en in het uiterste geval achteraf toestemming gevraagd.

Dus u loopt als patiënt bij de eerste hulp van het VUmc een gerede kans dat daar televisiemensen en camera’s en geluidsappartuur meekijken en -luisteren naar de medische toestanden, die u meemaakt, zonder dat u iets is gevraagd.

Zelfs als er achteraf nooit fouten worden gemaakt door de televisiemakers, als ongewenste opnames meteen vernietigd worden en nooit worden uitgezonden (de eerste fouten zijn reeds gemaakt), dan nog is het totaal onacceptabel dat er mensen en machines meeluisteren naar uw medische toestanden, zonder dat u dat weet.

Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat het meekijken en -luisteren naar gesprekken tussen medisch personeel en patiënt uitsluitend en alleen mag na uitdrukkelijke toestemming. De microfoons en camera’s mogen helemaal niet aan staan, als die toestemming vooraf er niet is. Het idee dat er camera’s en microfoons aanwezig kunnen zijn in de behandel- en spreekkamers van het ziekenhuis, waarvan de patiënt niet kan zien of ze misschien aan staan, is op zich al onaangenaam.

Voor die vanzelfsprekendheid hebben klaarblijkelijk zowel het ziekenhuis van de Vrije Universiteit als de televisiemakers van Eyeworks een blinde vlek. De grenzen op het gebied van privacy zijn zwaar aan het schuiven.

Update 24 februari 2012: Het ziekenhuis trekt de stekker uit het programma. Overigens nog steeds niet, omdat het onethisch is dat televisiemensen, al dan niet met ingeschakelde camera’s en geluidsopnameapparatuur meeluisteren en -kijken met gesprekken tussen patiënt en medisch personeel. Ze denken daar nog steeds dat het probleem pas ontstaat bij het uitzenden. Nee dus: dat begint bij het meeluisteren en -kijken van onbevoegden.

Citaat uit de Volkskrant:

Volgens het VUmc blijkt dat de gehanteerde procedure, waarbij patiënten achteraf de beelden konden terugzien en dan alsnog konden weigeren mee te werken, niet tot het gevoel van veiligheid en zorgvuldigheid heeft geleid.

Meer mediacommentaren | Meer Nederland

De Nederlandse overheid wil steeds meer controle over haar burgers. Iedere keer een stapje verder, steeds meer inbreuk op de individuele vrijheid, de privacy. Op papier altijd met waarborgen omgeven, in de praktijk blijken die keer op keer niet te werken. Zie hier en hier.

Gemakzucht maakt dat we het allemaal laten gebeuren. Straks is het te laat.

Meer commentaren

November 2010 (maar nog immer waar)

De VVD vindt dat de politie mensen overal en altijd moet kunnen fouilleren, ook als er geen verdenking tegen hen bestaat. Het klinkt stoer, maar de effectiviteit van preventief fouilleren staat allerminst vast. Bij de algemene identificatieplicht is verder gebleken dat de politie, als ze eenmaal een machtsmiddel heeft, dat ook gebruikt en misbruikt. De politie vroeg in veel gevallen ten onrechte om identificatie, zo bleek bij de rechter. Gegarandeerd dat dat nog veel vaker voorkomt dan we weten, want niet iedereen stapt voor zoiets naar de rechter. De politie de vrijheid geven om te fouilleren zonder daar beperkingen aan te stellen is dus uiterst onverstandig. De VVD wil zich blijkbaar profileren als de partij van law and order.

Wat is ons landje doorgeschoten op het gebied van veiligheid. Sinds de aanslagen op het World Trade Center in New York in 2001 en de idiote ‘oorlog’ van Bush tegen het terrorisme is de westerse wereld met Nederland als ijverigste jongetje van de klas het spoor goed bijster. De vingerafdrukken in het nieuwe paspoort bewaart de Nederlandse overheid in een centraal bestand (geen vereiste van de Europese Unie) met alle gevaren van dien. Bel- en internetgevens van iedere burger worden extra lang bewaard. Nederland is kampioen in telefoons afluisteren. De effectiviteit van al die maatregelen is twijfelachtig, maar elk incident wordt aangegrepen om meer maatregelen te nemen, ook als die een inbreuk zijn op de privacy. De bodyscan op Schiphol werd snel doorgedrukt naar aanleiding van een aanslagpoging.

Van een evenwichtige belangenafweging tussen de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en veiligheidsmaatregelen is al lang geen sprake meer. Ook bij de invoering van de OV-chipkaart en het elektronisch patiëntendossier komt de bescherming van de privacy er zeer bekaaid vanaf. Nederland, waar ben je mee bezig? Het is uiterst dom om maatregelen te baseren op incidenten. Angst is een slechte raadgever.

Maart 2010

Meer commentaren Nederland