Brazilië, West-Papua, media en meer
Acharavi (Corfu) Griekenland 2019
Een apart uitziende Telefunken kortegolfontvanger (Telefunken KW Empfänger 32) uit 1930. Op de tweede foto een modernere kortegolfradio uit begin jaren ’80 van de vorige eeuw. De ontwikkelingen in de elektronica veranderden het design van radio’s ingrijpend.
Arnhem (Gelderland) 2013
Op deze radio radiostations uit plaatsen van Reykjavik tot Wenen.
São Paulo (SP) Brazilië 2024
Radio uit vroeger tijden, toen touchscreens nog niet bestonden, dus: knoppen.
Maarn (Utrecht) 2024
Vandaag is de nationale herdenking 15 augustus 1945, de dag dat Japan capituleerde en er een einde kwam aan de tweede wereldoorlog. Eurocentrisch als we zijn, vergeten we vaak dat die oorlog niet eindigde met de capitulatie van de Duitsers en het einde van de Duitse bezetting.
Een bijzondere episode van die tweede wereldoorlog in de Oost was de guerrillastrijd van de groep van kapitein Willemsz Geeroms, die uit handen van de Japanse bezettingsmacht op Nederlands Nieuw-Guinea wist te blijven, ondanks de uiterst zware omstandigheden. (Tweede wereldoorlog in Nieuw-Guinea)
Na de capitulatie van Japan riep Indonesië op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uit, waarop Nederland antwoordde met de zogenoemde politionele acties, een eufemisme voor (koloniale) oorlog. In die oorlog sneuvelde de 21-jarige Van Eckeveld van het monument op de foto hierboven.
Voor veel mensen lijkt de geschiedenis van ‘ons’ Nederlands Indië steeds verder weg te geraken.
De postbode op Java, die gisteren op dit weblog stond, deed mij denken aan het feit dat je vroeger niet veel contact kon hebben met familie of vrienden die ver weg woonden. Telefoneren met verre oorden was vaak gewoon onmogelijk en als het al kon voor veel mensen te duur. Dus moest men het doen met brieven die er vaak lang over deden.
Gaandeweg kwam daar verandering in. In 1916 werden de eerste aanzetten gegeven voor een radioverbinding tussen Nederland en Nederlands Indië, maar pas in 1929 werd het mogelijk om de menselijke stem die afstand te laten overbruggen. Zie de advertentie hierboven. Interessante geschiedenis. > Hier meer
Voor mensen die toen voor het eerst weer de stem van een dierbare konden horen was het wel wennen, zoals bezongen door Willy Derby in deze smartlap (tekst onder de video):
Hallo! Bandoeng!
’t Kleine moedertje stond bevend
Op het telegraafkantoor
Vriendelijk sprak de ambtenaar: “Juffrouw
Aanstonds geeft Bandoeng gehoor”
Trillend op haar stramme benen
Greep zij naar de microfoon
En toen hoorde zij, o wonder
Zacht de stem van haren zoon
Hallo, Bandoeng
“Ja moeder, hier ben ik”
“Dag lieve jongen,” zegt zij, met een snik
Hallo, hallo
“Hoe gaat het ouwe vrouw”
Dan zegt ze alleen
“Ik verlang zo erg naar jou”
“Lieve jongen,” zegt ze teder
“Ik heb maanden lang gespaard
’t Was me, om jou te kunnen spreken
M’n allerlaatste gulden waard”
En ontroerd zegt hij dan: “Moeder
Nog vier jaar, dan is het om
Oudjelief, wat zal ‘k je pakken
Als ik weer in Holland kom”
Hallo, Bandoeng
“Ja moeder, hier ben ik”
“Dag lieve jongen,” zegt zij, met een snik
Hallo, hallo
“Hoe gaat het ouwe vrouw”
Dan zegt ze alleen
“Ik verlang zo erg naar jou”
“Jongenlief,” vraagt ze, “hoe gaat het
Met je kleine, bruine vrouw”
“Best hoor,” zegt hij, en wij spreken
Elke dag hier over jou
En m’n kleuters zeggen ’s avonds
Voor ’t gaan slapen ’n schietgebed
Voor hun onbekende opoe
Met ’n kus op jouw portret
Hallo, Bandoeng
“Ja moeder, hier ben ik”
“Dag lieve jongen,” zegt zij, met een snik
Hallo, hallo
“Hoe gaat het ouwe vrouw”
Dan zegt ze alleen
“Ik verlang zo erg naar jou”
“Wacht eens, moeder,” zegt hij lachend
“‘k Bracht mijn jongste zoontje mee”
Even later hoort ze duidelijk
“Opoelief, tabe, tabe”
Maar dan wordt het haar te machtig
Zachtjes fluistert ze: “O Heer
Dank, dat ‘k dat heb mogen horen”
En dan valt ze wenend neer
Hallo! Bandoeng
“Ja moeder, hier ben ik”
Zij antwoordt niet, hij hoort alleen ’n snik
“Hallo, hallo” klinkt over verre zee
Zij is niet meer
En het kindje roept: “tabe”
São Paulo (SP) Brazilië 2020
Een oude buizenradio met zoals toen gebruikelijk een glazen paneel met radiostations waarachter een naald bewoog voor de afstemming.
Interessant van de radio hierboven, die ik in Brazilië zag, is dat hij ook korte golf (short wave) heeft, waarmee stations op veel grotere afstand kunnen worden beluisterd.
Op Nederlandse radio’s was Beromünster vaak het radiostation helemaal aan de linkerkant van de radio. Voor ouderen onder ons wekt die naam nostalgie op. Voor Wim Noordhoek motief voor de novelle Beromünster.
Zie ook: Korte golf (Nostalgie: oude techniek 3) op dit weblog.
Acharavi (Corfu) Griekenland 2019
Dit muziekmeubel van vroeger zag ik in het café van het folkloremuseum van Acharavi op het Griekse eiland Corfu. Het museum zelf stond gisteren al op dit weblog.
Verrassend om daar een grammofoonplaat van ‘onze’ Heintje te zien. Overigens is de plaat een Duitse versie. Wel leuk zo’n meubel met apparatuur van vroeger.
Aanvulling september 2022: Van de Nederlandse arbeidsinspectie mocht Heintje in Nederland nauwelijks optreden, omdat dat gezien werd als kinderarbeid. Mede daardoor was Heintje veel populairder in Duitsland. Zie ook de video van Andere Tijden:
Congonhas do Campo (MG) Brazilië 2012
Dit radiostation (‘de zender van de goede Jezus’) kwam ik tegen nabij de kerk Santuário do Bom Jesus de Matosinhos en de beroemde beelden van Alejadinho, die onlangs nog op het weblog van collega-Braziliëganger Constant Coolsma stonden en ook al eens op dit weblog.
In Brazilië zijn diverse religieuze radio- en televisiezenders van zowel katholieke als evangelistische huize.
Utrecht 2014
Het is mij een raadsel waarom ik in mijn jeugd ineens jazzmuziek mooi ben gaan vinden. Mijn ouders hadden geen jazzplaten en waren niet erg bezig met muziek. Ook mijn schoolgenoten waren geen jazzfans.
Er is een redelijke kans dat ik ‘aan de jazz’ raakte door het radioprogramma van Michiel de Ruyter. Het was in ieder geval een programma, waar ik een tijd lang gefascineerd naar heb geluisterd. De Ruyter had een aparte stem en wist zijn enthousiasme voor de jazz goed over te brengen.
Vaak nam ik stukken op met een ouderwetse bandrecorder zoals die hiernaast. (Foto Virtueel radio en tv museum Lekkerkerk.) Op school schreef ik de namen van talloze groten uit de jazz op de schutbladen van mijn multomap.
Het is nu vele jaren later, maar ik mag nog steeds graag naar jazz luisteren.
rss