Een jaar of vijftien geleden zag ik ze in een hotel in Rio de Janeiro voor het eerst: Braziliaanse meisjes, die achter de gringos aan zaten. “Wat heeft hij jou gegeven?”, vroegen ze aan elkaar. Een zat met een transistorradio in haar handen, overduidelijk een cadeau en trofee. Hun geliefden gingen die dag terug naar Europa, zo kon ik uit het gesprek opmaken. Even later kwamen enkele Duitse jongens, niet echt de meest flitsende types, ietwat schaapachtig afscheid nemen van hun geliefden. Nadat het busje met de jongens weg was, keken de meisjes meteen al weer uit naar een volgende prooi.
Ik vond het kwalijk, dit soort sekstoerisme. Liefde moest volgens mij iets romantisch zijn: de vonk tussen twee mensen, los van rijkdom of armoede, los van mooi of lelijk zijn, het gaat immers om het innerlijk. Films en boeken ondersteunen dat romantische idee (ideaal).
Een aantal jaren ouder (wijzer?) vind ik dat mijn veroordeling van de meisjes op jacht naar een Europeaan véél te gemakkelijk was. Relaties en zeker trouwen zijn altijd en in alle culturen op veel meer gebaseerd dan romantiek. De wereld is vol verarmde edellieden, die een rijke partner zochten om het familiekasteel in stand te houden. Of zoons en dochters van rijke zakenmensen, die ‘moeten’ trouwen met de dochter of zoon van de concurrent om zo de bedrijven samen te voegen. Of het dienstmeisje dat haar baas, of diens zoon aan de haak wil slaan. Ga zo maar door, er zijn nog talloze andere, vergelijkbare situaties te bedenken
Goede partij
Het idee van een ‘goede partij’ trouwen is dus eigenlijk heel normaal. Onder de Engelse upper classes was het volstrekt gewoon om een verstandshuwelijk te sluiten. Man en vrouw sliepen apart, meteen na het huwelijk of vanaf het moment dat er een erfgenaam gefokt was. Uiteraard hielden ze er buitenechtelijke relaties op na. De mannen trouwens openlijker (en vaker?) dan de vrouwen. Niet voor niets zijn er ook de dokterromannetjes, waarin de verpleegster de dokter trouwt. Uit liefde, zeker, de boekjes zitten vol romantiek (en tegenwoordig ook seks), maar toch ook omdat een dokter zo’n goede partij is.
Veel Nederlanders zijn dat een beetje vergeten, omdat de Nederlanders grosso modo niet arm meer zijn. Nederland is voor een groot deel genivelleerd, en iedereen die een behoorlijke baan heeft kan financieel zelfstandig zijn. Dat geeft meer ruimte voor romantiek, het is minder noodzakelijk geworden om een goede partij te vinden, die je kan onderhouden. Maar vergis je niet, het gebeurt natuurlijk nog steeds.
Brazilië
Als je als relatief welgestelde Nederlandse vrijgezel naar Brazilië gaat, loop je een gerede kans liefdevol benaderd te worden door een Braziliaanse op zoek naar een goede partij. (Vrouwelijks singles zal hetzelfde overkomen, maar naar ik inschat in mindere mate.) Dat klinkt niet leuk in onze romantische oren, maar de liefde hoeft er beslist niet minder om te zijn. Het is onzin om elke relatie tussen mensen met financieel verschillende achtergrond meteen met diep wantrouwen te bezien.
Ooit mocht ik van nabij een zeer liefdevolle relatie tussen een oudere Nederlander en een veel jongere Braziliaanse meemaken. Voor zover je de relatie tussen andere mensen kunt meemaken, uiteraard. Ik weet vrijwel zeker dat materieel voordeel meespeelde bij de keuze van de veel jongere vrouw. Toch was hun relatie (voor zover ik dat kan beoordelen) goed en waren ze gelukkig tot zijn dood.
In Fortaleza vertelde een Belg dat hij al heel lang elk jaar paar weken naar Fortaleza kwam en dan altijd met dezelfde vrouw optrok. Hij was ook al vaak op bezoek geweest bij haar familie en daar hartelijk ontvangen. Hij had haar wel eens gevraagd waarom ze geen gewone baan had. “Als huishoudelijke hulp of in een andere ongeschoolde baan, verdien ik veel minder. Ik kan op deze manier veel beter mijn familie onderhouden.” Zo had ze gezegd. Beide partijen zagen er zeer ontspannen en tevreden uit met de regeling.
Te simpel
Mijn oordeel over de meisjes in Rio, die achter de gringos aanzaten, was beslist te simpel. Dit soort relaties zijn heel goed mogelijk, mits beide partijen weten wat ze aan elkaar hebben. Daar zit trouwens meteen wel een probleem. Omdat er op voorhand een stuk ongelijkheid in de relatie zit en omdat er veel mannen zijn, die deze vrouwen louter als seksobject beschouwen, gaat het nogal eens mis. Bijvoorbeeld als de mannen ontdekken dat de vrouwen minder onderdanig zijn dan ze met hun Braziliaanse warmbloedigheid leken. Ook de cultuurverschillen en het taalprobleem, waardoor signalen (in de liefde toch al lastig) verkeerd kunnen worden opgevat, spelen een rol.
Als de ongelijkheid tussen beide partijen te groot wordt, wordt het ook erg lastig. Dat geldt bijvoorbeeld bij minderjarige meisjes en jongens, die uit pure armoede seks aanbieden. Dan wordt de verhouding ongezond scheef. Waar de grenzen precies liggen, is moeilijk aan te geven.
Uit zijn op een goede partij hoeft dus geen probleem te zijn, maar er zijn vrouwen, de echte goudzoeksters, die na het uitkleden van de man (ik bedoel nu niet de seks), de benen nemen. Op de genoemde prikborden zijn mensen te vinden, die het helemaal gehad hebben met Braziliaanse vriendinnen/vrouwen. Er was zelfs iemand die serieus het advies gaf het paspoort van de Braziliaanse bij aankomst in Nederland onmiddellijk in te nemen, opdat zij er niet van door zou kunnen gaan. Dat soort wantrouwen kan natuurlijk nooit de basis zijn voor een gezonde relatie.
Laveren
Het is dus goed om bij het aangaan van relaties in Brazilië wel enigszins op je hoede te zijn voor die echte goudzoek(st)er. Eigenlijk geldt dat altijd en overal, maar gegeven de verschillen gaat dit zeker op in arme landen. De kunst is om daarbij niet te krampachtig te zijn over vrouwen, die uit zijn op een goede partij, want daar is meestal niets mis mee. Laveren tussen een beetje op je hoede zijn en open blijven staan voor de ontmoeting met de ware liefde.
Gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe ben je op je hoede, als de vlinders door je buik gieren en de hartstocht heftig is?
Mei 2007
Meer Brazilië