Bert Ernste – Utrecht | São Paulo • weblog

Niet zo heel lang nadat ik mijn eerste radio had gekocht, kreeg ik van mijn vader mijn eerste fotocamera. Een Kodak Instamatic 50 (foto van Sciencemuseumgroup.org.uk). Onder grote opwinding ging ik foto’s maken.

Toen ik vol verwachting de eerste afdrukken op ging halen, schrok ik wel van de prijs van de afdrukken. Een cadeau dat mij geld kostte … Ik vond dat maar niets en probeerde een subsidie voor de afdrukken los te peuteren bij mijn vader, maar die trapte daar niet in.

De Kodak Instamatic was eigenlijk een veredelde boxcamera, waarmee je alleen maar hoefde te richten en af te drukken. Je kon een schuifje omzetten, als het minder zonnig weer was, maar scherp stellen hoefde niet. Vanaf een bepaalde afstand was alles scherp, mits je de camera stil hield natuurlijk. De film zat in een gesloten cassette, zodat je niet hoefde te prutsen om de film in het toestel te doen.

Niet lang daarna ging ik op mijn eerste buitenlandse reis (afgezien van de reis naar Nederlands Nieuw-Guinea, waar we een jaar woonden): naar Londen. Ik heb ongeveer alle attracties in veelvoud gefotografeerd en schreef in mijn fotoalbum bij de foto’s bijna de hele reisgids over. Dat leerde ik trouwens snel af.

Meer nostalgie: oude techniek

Toen ik in de zesde klas lagere school zat, ontdekte ik de radio. Eerst via de voor mij magische kristalontvanger, die een vriendje mij liet zien. Ik denk dat hij Reinier heette. Zonder batterij kon je radio ontvangen. Met een klemmetje verbond je de kristalontvanger aan bijvoorbeeld een waterleiding, die dan als antenne diende.

Zelf heb ik nooit een kristalontvanger gehad, maar van mijn spaargeld kocht ik op een gegeven moment een transistorradio’tje. Een Philips LOX90T (foto van Wikimedia). Ik weet nu nog hoe ik mij suf heb gepiekerd of ik de goedkopere uitvoering met alleen middengolf zou nemen, of de duurdere met midden- en lange golf. Uiteindelijk koos ik voor het laatste, maar ik kan mij niet herinneren dat ik die lange golf ooit gebruikt heb.

Wat was ik trots op mijn radio’tje! Het gaf me het gevoel dat ik geheel zelfstandig, dus niet via het radiotoestel in de woonkamer, verbonden was met de wereld. Het was fascinerend om allerlei stations te horen, als je de afstemschijf draaide. Ineens waren verre landen dicht bij. Al verstond ik natuurlijk nog niets van die vreemde talen. Later kwam er een korte-golfradio.

Nieuwe Schiedamse Courant, jun 1961

Meer nostalgie: oude techniek

Vroeger schreven journalisten en andere professionele schrijvers op schrijfmachines. Fysieke kracht bracht een metalen arm met de betreffende letter erop naar het papier. Dank zij een in inkt gedrenkt lint dat de arm onderweg tegenkwam kreeg je een afdruk van de letter op het papier. Het typische geratel van die dingen is ons in het geheugen gegrift.

Enige kracht was dus nodig. Ik sloeg de toetsen typend met twee vingers vaak wat te hard aan, zodat bij een langer artikel mijn vingers pijn deden en een nagel op mijn wijsvinger iets los raakte.

Tikfouten moest je corrigeren met Typp-Ex, een papiertje met wit spul, dat je tussen aanslag en papier hield en dat de foute letter onzichtbaar maakte. Er was ook Typp-Ex met een kwastje: een soort witte verf die je over de fout smeerde, waarna je de juiste letter aansloeg.

Om zelf een exemplaar te houden moest je met doorslagen werken: carbonpapier tussen de vellen zorgde ervoor dat je aanslagen ook op het onderliggende papier kwamen. Soms legde je het carbonpapier verkeerd om en had je per abuis een kopie in spiegelbeeld op de achterzijde. Ik moest wel eens een alinea invoegen, wat inhield dat ik het artikel doorknipte en de extra alinea er tussen plakte. Als je het papier op formaat wilde houden, moest je dan een alinea doorplakken naar elke volgende pagina.

Ik ben wat blij met de tekstverwerker op de computer. Het geratel van de typemachine zal ik evenwel nooit vergeten.

Meer nostalgie: oude techniek